56
op het terrein tot de conclusie kwam, dat liet niet kon. Daarna verscheen
generaal Bridges, commandant van de le Divisie, die tot dezelfde conclusie
kwam en het Anzac hoofdkwartier opbelde om Generaal Birdwood er over
te spreken, die den aanval bevolen had. Deze was echter afwezig en bevond
zi uP«at belangriike oogenblik van den dag, waarop hij zich ruimte wilde
verschatten, aan boord van het slagschip Queen. Toen nam generaal Bridges
zelf de verantwoordelijkheid op zich, de order niet uit te voeren.
Generaal Godley echrer, de commandant van de New-Zealand Division
telefonisch op de hoogte gebracht, antwoordde nu weer: „The New Zealand
Division will carry out orders and attack". Op verzoek van Generaal Monash
ging echter een officier uit Godley's staf den toestand verkennen. Die rappor
teerde, dat de manoeuvre „was highly impracticable with the troops de
tailed zoodat ook de generaal Godley zijn bevelen voor dien dag introk.
De ramp voor de Australiërs was niet te overzien geweest als zij
gedaan hadden, wat gelast en besproken was. In zooverre hadden' de drie
elkaar toevallig ontmoetende generaals gelijk, maar wat weer te denken
van het verantwoordelijkheidsgevoel van iemand, die zonder eenige verken
ning op die manier orders geeft? In dergelijke uit den grond gestampte
legers, moeten ook de leiding en de stafdienst vrijwel een improvisatie
worden. (Zie o.a. Australia in Arms).
Op 2 Mei werden de Australiërs en New Zealanders aangewezen voor
het verrichten van een aanval op deelen van The Neck. De aanval werd
s avonds ingezet en had ook eenig succes, maar het verkregene moest des
anderen daags weer worden ontruimd, omdat het bij dag onhoudbaar bleek.
h, gevechten kwam de moeilijkheid der samenwerking met de scheeps-
artillerie, zoodra de partijen te dicht tot elkaar genaderd zijn, duidelijk aan
het licht, doordat eenige torpedojagers de eigen loopgraven onder vuur
namen, welke dientengevolge ontruimd moesten worden
Op den 4en Mei beproefden de Australiërs een landing op Gaba Tepe
doch zondei succes. Den volgenden nacht werden de beide brigades van
Australian en de New-Zealand Division over gebracht naar Hellas. Deze
verzwakking bracht een stilte op dit deel van het gevechtsterrein met zich,
en geeft een typisch beeld van de geboorte van den stellingoorlog. De
Turken waren niet in staat van die verzwakking gebruik te maken, be-
merkten die vermoedelijk niet eens. Daar tegenover waren de Australiërs
te voren niet sterk genoeg voor een aanval, terwijl de vermindering hunner
sterkte niet het afstootend vermogen hunner stelling zóó verminderde dat
zij daaivan gevaar vreesden. Aan weerszijden miste men de kracht om meer
te doen dan zich te verdedigen. Beide partijen grepen de gelegenheid aan
uit te rusten en zich te versterken. De Turken lieten veel zwaar geschut
komen en brachten een hinderlijk vuur op de landingsplaatsen, waaraan ook
Generaal Bridges den 15en ten offer viel.
In die dagen ondergingen verscheidene Turksche plaatsen, zooals Kodja-
dere, Bulair, Burgas, Yenikeui, Gallipoli hetzelfde lot als het reeds op
29 April in brand geschoten Maidos. Evenzoo de havenplaatsen, waar voor
raden en reserves ontscheept werden: Akbaschi en Kilia. De Turksche
transporten werden in de zee van Marmora bedreigd, doch niet belemmerd
door binnengedrongen Engelsche en Fransche duikbooten. De meeste trans
porten voeren 's nachts. Zoo kwamen achtereenvolgens aan' de 4e, 13e, 15e
en 16e Divisie (deze waren in Januari bijna naar den Kaukasus gezonden).
Tevens werd zware artillerie aangevoerd, meest echter van verouderde
constructie. Op 5 Mei was als vervanger van den gewonden overste
Sodenstern, de Overste Weber voor wien op de Aziatische kust geen
commando meer te voeren viel opgetreden op het Zuidfront. Heeds
spoedig moest op bevel van Liman von Sanders om troepen te
sparen van krachtig aanvallen afgezien worden en ontstond een volledig
loopgravenstelsel. De beschikbare hulpmiddelen waren primitief en slechts
tot geringe hoeveelheden beschikbaar. Zelfs waren er weinig zandzakken. Q
Ook op de Engelsche fronten werkte men aan het loopgravencomplex.
1) Als er een enkele maal een zending van eenige duizenden uit Constan-
tinopel aankwam, bestond het gevaar, dat de lagere aanvoerders ze voor
verbetering der kleeding lieten gebruiken,
