86
tien vijand, viel aan Engelsche zijde duidelijk op te maken, dat zijn verster
kingen waren aangekomen en dat de kans verkeken was. Het gevecht
bleef een heen en weer gaand karakter vertoonen, waarbij echter in den
loop van den dag duidelijk bleek, dat de Engelschen niet verder konden
komen. De omstandigheid, dat de 32e Brigade aanvankelijk weinig tegenstand
ondervonden had, terwijl die juist in den loop van het gevecht sterker
werd toen de bataljons, die een paar uur later kwamen, ingezet werden,
vestigde bij Hamilton de overtuiging, dat een goede kans voorbijgegaan was.
Had the complete division started at 4 a.m. on the 9th or better still, at
10 p.m. on the 8th they would have made good the whole of the heights in
front of them. (De aanval van Kemal Bey begon op 9 Augustus's morgens).
Opmerkelijk is het gebruik van Pioniertroepen: ingedeeld om de hoogten
te versterken, namen zij als infanterie deel aan het gevecht.
Ook had zich bij Hamilton blijkbaar nog steeds niet het begrip gevestigd,
dat zwijgende batterijen nog geen doode batterijen zijn. De door hem ge
zonden stafofficier seinde: „the absence of hostile gun fire" (8 Aug.).
Hamilton suggereerde zich zelf, dat „the guns had evidently been moved
back," doch moet natuurlijk op 9 Aug. weer spreken van „well-sustained
artillery fire of the enemy (so silent the previous day)."
Hamilton had uit de algemeene reserve de 53e divisie ontboden, die
in den nacht van 8 op 9 en den 9en 's morgens ontscheepte (zonder
artillerie, daar die in Engeland was aangehouden). Van de andere divisies
was intusschen alle (alle medegenomen?) artillerie ontscheept en in vereeni-
ging met het scheepsgeschut werden de Turksche stellingen onder vuur ge
nomen. Doch de aanvallen der Engelschen werden door de steeds aanko
mende Turksche versterkingen afgeslagen en dien avond groeven de aan
vallers zich in op een lijn, loopend van de Asmak Dere over een heuvel O.
van Chocolate Hill naar de stellingen van de 10e divisie bij Kiretch Tepe Sirt.
De eerste 4 dagen kostten den Engelschen 400 officieren en 8000 man
aan dooden en gewonden, hoofdzakelijk 9 en 10 Augustus).
En geleidelijk maar zeker trad ook hier de loopgraaf op den voorgrond.
XXIV. HET VERDER VERLOOP BIJ ANZAC EN SUVLA.
A. Anzac op 9 en 10 Augustus.
Het was dus het plan van Hamilton geweest, dat de Anzac groep in
den nacht van 6 op 7 Augustus door een krachtigen aanval op den Kodja
Tsjemen Dagh en omgevende hoogten de bewegingen der Suvla groep
zouden vergemakkelijken. Met groot optimistisme had hij er op gerekend,
dat de Chanak Bair om half drie 's nachts genomen zou zijn. De Suvla
groep zou na de landing harerzijds de Anzac groep moeten steunen. Zooals
minste dat schijnt zoo. In zfjn rapport zegt hij er niets van en verklaart enkel,
dat hij dien nacht te Suvla was gebleven, omdat hjj er de voorkeur aan gaf de
rechtgtreeksche telegrafische verbinding met het geheel te verliezen boven „to
lose touoh with a corpse battle which seemed to be going wrong." Het vreemde
is nu, dat op dien dag (9e) Stopford een schrijven ontving van den chef van
den staf van Hamilton (generaal Braithway), aangevende dat van een heweging
met 6 of 8 bataljons onder zfjn persoonlijke aanvoering over Ismail Oglu Tepe
naar Anaforta Sagir, veel succes verwacht werd, hetgeen door Stopford als een
order van den opperbevelhebber werd opgevat. Daar de verwarring, waarin de
bataljons zich bevonden en de reeds geleden verliezen het uitvoeren van dien
aanval met 6 of 8 bataljons niet toelieten, besloot Stopford het met de geheele
53e divisie en de 11e te doen op 10 Augustus.
Over de leiding bjj het 9e korps op 7 en 8 Augustus laat Hamilton zich in
zjjn daghoek aldus uit: „O, dacht ik bjj mijzelf, hoe dikwjjls hebben Lord
(Roberts, en French en iedere aanvoerder die iets beteekende, te vechten gehad
met datzelfde non possumus; die dagen van ouds, wanneer de halve over
winning lag in de zedeljjke inspanning, welke mannen, bijna dood van honger,
dorst en slapeloosheid voortdreef om er toch op los te gaan Een wreed ding
dat geen genade kent; maar zoo is de oorlog. Was het niet Napoleon zelf, die
van zjjn maarschalken zei, dat zjj altoos tien goede redenen konden vinden om
een aanval uit te stellen tot den volgenden dag?"
Stel tegenover Hamilton's geweeklaag het antwoord, ik meen, van French
hij d. rgeljjke gelegei heid in Z. Afrika: „De redenen, die gjj opgeeft on niet
te doen wat ik u gelast heb, zjjn de beste, die te vinden zjjn„Now go and
do it!"
