31
XIII. DE OPSTELLING DER TURKEN.
De Maatregelen van 20 Februari tot 1 Maart genomen door het Turk-
sche Hoofdkwartier, onder den minister van Oorlog Enver, die zich zelf
lot Chef van den Staf had benoemd, (om aldus de bestaande wrijving op
te heffen, naar hij motiveerde) waren hoogst onoordeelkundig. Zij waren
er geheel op berekend, dat de Dardanellen niet gehouden kon worden en een
doorbreking van de vloot zou gelukken. Het le en 't 2e leger werden voor
de Dardanellen bestemd, een scheidingslijn tusschen hun vakken liep midden
door het vaarwater. In geval van een doorbraak moest het eerste leger de
Noordkust van de Zee van Marmora en de zeestraat en het 2e de Zuidkust
verdedigen.
Het eerste zou dan dus front naar het Zuiden maken en het 2e naar
het Noorden.
Van de verdediging van de buitenkust van het schiereiland en de
aomineerende hoogten, alsmede van de Aziatische kust der Dardanellen
monding werd afgezien. Als Chef van de Duitsche Militaire Missie, welke
werkkring in een politiek contract geregeld was, en als Generaal-Inspecteur
van het Turksche Leger wendde Maarschalk Liman von Sanders zich tot
Enver, om op het verkeerde in de opstelling te wijzen, doch zonder succes.
Op 1 Maart gaf het Turksche Hoofdkwartier bevelen om een eventueelen
terugtocht te regelen. Daarbij werden de het dichtst bij de Dardanellen ge
legen troepen bestemd om het eerst teruggenomen te worden: het 2e leger
korps zou van Adrianopel teruggaan op de Tschataldjalinie en het 4e korps
uit Paderma en Balekesir naar den Golf van Ismed.
Hadden de Engelschen toen aangegrepen
Liman von Sanders riep nu den politieken invloed der Duitsche regee
ring te hulp en het gevolg was, dat hij op 24 Maart door de Turksche
regeering benoemd werd tot commandant van een nieuw 5e leger.
Den 26en Maart te Gallipoli aangekomen, begon hij met de verkenning
van het uitgestrekte gebied, met het ordenen der bezetting en het ver
beteren van de verbindingen op het schiereiland. Wegen werden aangelegd
of verbeterd, bruggen geslagen, versterkingen gemaakt, oefeningen gehou
den, ook in het schijfschieten en marcheeren, treinen werden georganiseerd.
De handgranaat, een onbekend wapen in het Turksche leger, werd inge-
voerd, munitie opgestapeld, de verpleging geregeld. Veel bleef echter te
koit komen: het aantal troepen was gering, er was gebrek aan wapens,
munitie, handgranaten, zoeklichten, ballons en vliegmachines, verbandstoffen
De cordonopstelling der troepen langs de kusten (etwa wie Grenzschutz-
abteilungen der guten alten Zeit, L. v. S.) en over vaak schier ontoeganke
lijke hoogten verdeeld, werd herzien.
Om deze verbeterde groepeering geheim te houden voor den vijand
werden veelvuldig nachtmarschen gemaakt1).
Op de uit een militair oogpunt belangrijke kustgedeelten werden vooruit
geschoven compagniën in stellingen geplaatst, diep ingegraven in met zorg
aangelegde loopgraven, voorzien van draadversperringen, door geschut en
mitrailleurs te flankeeren. Achter de compagniën lagen enkele bataljons, met
opdracht den vijand op te houden tot ondersteuning gekomen zou zijn.
Elke divisie hield in het aangewezen rayon haar krachten zoo veel mogelijk
bijeen. Gedetailleerde onderverdeelingen zijn niet bekend, de divisies echter
waren opgesteld^ als volgt:
Nummer
der Commandant Divisiekwartier. Bestemming
Divisie
5 Sodenstern Korvar Algem. Reserve.
,Z P,em®' BeV Gallipoli Bewaking golf van Saros.
19 Mustapha
Kemal Bey Maidos Ondersteuning le linie
der verdediging op Gal
lipoli.
1) De arbeid van Liman von Sanders werd den 15en April voor het eerst
met een succes beloond, toen een bergbatterjj het Fransche linieschip Henri
iv, dat dagelijks dicht onder de kust loodingen kwam verrichten, met vuur
kon verjagen, zoodat het zich niet meer zien liet.