38
De laatste dagen werden gebruikt voor oefeningen in het overladen der
manschappen in de booten en het daaruit aan wal gaan.
Van de onderneming, die Hamilton zou leiden, was in de krijgsgeschie
denis geen gelijkwaardig voorbeeld bekend. Landingen in het gezicht van
den vijand waren wel enkele malen verrricht, zooals bv. door Abercrombie
bij Aboukir of door de Italianen in 1911 bij Benghazi, maar het eerste geval
viel in de dagen, dat oude geweren en zware kruitdampen geheel andere
mogelijkheden toe lieten, terwijl in het tweede geval de weerstand der
Turken niet veel te beduiden had. In het algemeen werd een landing binnen
's vijands vuurbereik, met een wanhoopsdaad gelijk gesteld. Bij den troep
hadden velen er dan ook een zwaar hoofd in. Dagboeken van 22 April
b.v. spreken van „a perfectly desperate undertaking: I can hardly expect
to see many of my men alive again." Elders: „Sur la difficult! de la
tache qui nous attend, les avis continuent a différer beaucoup1).
Op 21 April gaf Hamilton aan. de landingstroepen- een dagorder uit,3)
waarvan men zich den inhoud wel kan voorstellen en die begon met
„Soldiers of France and of the Ring!" De staf had moeten zorgen, dat
tegelijk een goede Fransche vertaling verscheen (en een Russische). De
Engelsche text gaf aan boord van het Fransche Admiraalschip Provence,
dadelijk aan drie of vier taalgeleerden de noodige moeite, vooral wegens
de vraag wat men er te Parijs van zou zeggen. In het Engelsch is de aanhef
gelukkig gekozen. Maar hoe die te vertalen? Soldats de Ia France et du Roi?
De quel roi? Quelques imbeciles ne vont-ils pas y trouver a redire et trem
bler pour le salut de la République? France, Roi, sans répéter deux fois
le mot soldats, cela sonne décidément trop monarchique et 1' on est, mal-
malgré la guerre, resté' si pointilleux a Paris! Men besloot dus er van te
maken „Soldats de France et soldats du Roi!"
XV. De zeven landingen.
(Zie de schetsen Hij, IV en V).
Den 24en April werden de troepen op Tenedos en Mudros overgeladen -
aan boord van kleinere oorlogsschepen en verschillende stoomers, waarin zij
naar de landingsplaatsen vervoerd zouden worden. Elk sleepte een aantal
kotters en andere kleine booten. Te middernacht werd zoo stil moge
lijk het anker gelicht en opgestoomd naar de rendez-vous plaats voor Kaap
Hellas, onder dekking van 4 kruisers en 4 slagschepen. Juist voor de morgen
schemering bereikte men Kaap Hellas. De nacht was helder. Om 3 uur ging
de maan onder, het was bladstil en de zee was spiegelglad, terwijl de kapen
in een lichten morgennevel gehuld waren (Hamilton's rapport).
Toen het om 5 uur voldoende licht was geworden, openden de oorlogs
schepen het vuur, doch de Turksche artillerie op het schiereiland bleef
zwijgen. Op de Aziatische kust antwoordden enkele batterijen.
Het plan was, dat 3 groepen zouden landen, n.l. in de V.W. en X-
baaien op de flanken gedekt door kleinere groepen bij S. en Y., terwijl een
landing der Australiërs bij Z. reeds gedurende den nacht moest voorafgaan.
1) By een ander een meer lichte opvattingOn se retronve ('t was
in de feestdagen te Al xandrië) le soir chez Baudrot. Cette fois alle a choisi
nne amie distraite et inHuigente Uo petit pied ensotceleur se halance sons
la robe La jimba est d'une nattaté de lignes irrépr<-ohable. Le flirt s'accentue
Lorsque i'annonce la date du départ, la belle crauai ie tombe, les
yeux se brouillent Brengt men de door mjj gespatieerde woorden in ver
band met een klacht over spionnage bjj Hamilton "As was subsequently dis
covered by the ennemyiS orders, the date was duly cabled from Virnne to
Constantinople and thence to the Turkish Commander at the Dardanelles" dan
heeft men van een der vele mogelijkheden, waarop spionnage werkt een voor
beeld. Tevens een waarschuwing, dat men nooit voorzichtig genoeg kan zjjn
b(j het bekend maken van orders en de keuze zijner liefjes.
De plaats waar en de datum waarop, waren de eenige elementen der ver
rassing, die voor Hamilton zouden konden overblijven.
Zoowel in deze dagorder als in een dergelijk stuk aan Turksche zijde
door von Sodensteru uitgegeven, komt de uitdrukking voor„De geheele we
reld xiet naar U1" Quarante siècles vous contemplent.
