te volgen. Zij kunnen niet overal en altijd toepasselijk zijn. Zou
men stipte naleving eischen, dan zou dat niet altijd in het belang
van den dienst zijn. Iedere troepencommandant in ons Indische
leger komt in de noodzakelijkheid voor een zeker percentage
ongehoorzaam te zijn aan de voorschriften.
Het is nu maar de vraag of dit ongehoorzaamheid is van den
vijand af of naar den vijand toe. Er zijn commandanten, die zich
het leven gemakkelijk maken. Door van tal van bij den troep
onsympathieke voorschriften af te wijken, verwerven zij zich een
soort populariteit. Dat zijn de humane chefs. Ik kan dit geen goede
ongehoorzaamheid noemen.
Het is geheel uitgesloten dat de troepencommandanten aan alle
voorschriften kunnen gehoorzamen. Zij moeten echter bij het
afwijken daarvan het dienstbelang laten voorgaan. In de meeste
gevallen echter kunnen zij hunne chefs in kennis stellen van de
ondeugdelijkheid van de orders in de bijzondere omstandigheden,
waarin zij verkeeren en voorstellen doen tot verbetering.
Risico. Men kan zich geen enkele onderneming voorstellen zon
der risico. Wat men ook doet in het leven, overal is gevaar aan
verbonden. Zelfs het leven is riskant.
Dit is voor vele karakters moeilijk te dragen. Zij zouden zoo
gaarne zonder eenig risico willen leven. Men vindt hen ook in de
weermacht (hoewel toch een soldaat een man moet zijn, die een
kwade kans moet durven te dragen).
De menschen, die zonder risico willen leven, zijn bang voor de
ongehoorzaamheid. Doch ook het eischen van gehoorzaamheid
brengt risico mede. Ik zal er hier twee voorbeelden van geven,
sprekende gevallen. Nu moet men niet zeggen dit zijn uitzonde
ringen. Deze sprekende gevallen komen niet veel voor, doch ook
in tal van minder sterke vormen en afmetingen is het gehoor
zamen riskant. En het is riskant volstrekte gehoorzaamheid te
eischen.
Wachtcommandant laat beschonken militair mishandelen. Een
wachtcommandant werd gewaarschuwd dat een dronken militair
in de kazerne bezig was den boel kort en klein te slaan. Hij spoedde
er zich met twee man van zijn wacht heen en gelastte „slaat
hem tegen den grond". Nadat dit prompt was volbracht, beval
hij „pak hem bij de beenen en sleep hem het hok in". Ook dit
werd stipt uitgevoerd met het gevolg, dat het slachtoffer ernstig
gewond in het arrestlokaal werd gelegd.
Kapitein laat wild geworden militair verdrinken. De oudste
inwoner van Klaten vertelde ons verschillende verhalen uit den
tijd van het straf detachement aldaar. De commandant zat op een
avond in de soos te homberen en werd toen door den sergeant
majoor gestoord met de mededeeling, dat een fuselier zich als een
15