102
cl en walen, waar ze niet aan een ravijn palen, door eene gracht omgeven
zijn. Op de wal staat eene hooge bamboe-doerie haag, die zeer dicht en
ondoordringbaar isen alzoo eene uitstekende palissadeering vormt.
In de omwalling is meestal slechts één naauwe ingang en een of meer
verborgen uitgangendie tot terugtochtswegen dienen.
Wordt eene doeson overbevolkt, dan verhuist een gedeelte zijner be
woners, en sticht in de nabijheid hunner oude woonplaats eene nieuwe, die
den naam van Sosokan krijgt.
Heeft de doeson uitgebreide rijstvelden, die verafgelegen zijn, dan legt
men Talangs (kleine doesons) aan, welke, gedurende den rijstbouw, door
de slaven bewoond worden.
Verder heeft men nog vluchtplaatsendiep in het gebergte gelegen en
Koeboeans genaamd, waar de vrouwen, kinderen en slaven eene schuil
plaats vindenwanneer de doeson aangevallen wordt.
Tn het midden van elke groote doeson, staat eene baleh of vergader
zaal, waarin de vergaderingen der hoofden en oudsten, bij rechtsbedeeling
en voor het bespreken der belangen van de doeson, plaats vinden.
De bevolking der Pasocmah splitst zich in Soembaij's (stammen) die de
volgende namen dragen
le. Soembaij Besar (inet 52 doesons);
2e. Soembaij Oeloe Loerah (met 38 doesons);
3e. Soembaij Pangkal Loerah (met 24 .doesons);
4e. Soembaij Mangkoe Anam (met 19 doesons).
De hoofden van elk dezer zes Soembaij's, heeten, even als de marga-of
districtshoofden in het Palembangsche, //Pasirah", en hebben den titel van
Pangeran.
De Pasirah van Padjar Boelan, de hoofddoeson der Soembaij Pesar,had
in het jaar 1S66 den persoonlijken titel van Pangeran Tomegong, een
voorrecht, dat hij verkreeg door zijne meerdere kunde, goede manieren,
rijkdom en vastberadenheid. Hierdoor bezat hij eenigen meerderen invloed
bij zijne eigene Soembaij en had lüj zich ook eenig overwicht op de ove
rige Soembaij's verschaft.
Aan het hoofd van elke doeson staat een Proatindie gehoorzaamheid
verschuldigd is aan het Soembaij hoofden, naarmate van zijnen invloed,
den titel van Pangeran, üepati, Krio, of Raden draagt.
Onder hen oefenen de verschillende onderhoofden (Panagaweh's) een
direct gezag uit over de verschillende kampongs, waaruit eene doeson is
samengesteld.
Al deze hoofden hebben echter slechts een zeer beperkten invloed, daar
de Pasoemah eene republiek is in den meest democratischen zin. Het