134
verwonderenwant een ieder heeft in verschillende zaken zijne eigene wijze
van zien, en meent allicht, dat die beter is dan van een anderhoewel het
meestal uitkomt, dat ook hij zich in vele opzichten op een dwaalspoor bevindt.
Evenwel heeft het onbeschroomd bekend stellen van zijne eigene ge
dachten een zeer groot nut; hierdoor ontstaat wrijving van denkbeelden;
de een heeft hierin gelijk, de ander daarin, zoodat, door beoordeeling van
meer personen en zifting, men eindelijk tot een goed resultaat kan geraken.
Uit den inhoud van het artikel: Ons verdedigingsstelsel, blijkt ten
duidelijkste, dat hier uitsluitend de verdediging van Java door de land
macht met de beschikbare middelen beoogd wordt, want van de buitenbe
zittingen is volstrekt geen sprake, en de marine schijnt geheel buiten
spel te blijven.
Van een geconcentreerd verdedigingsstelsel schijnt K. een bepaald
voorstander te zijn; daarbij wordt Willem I met omstreken als midden
punt beschouwd, terwijl Tjilatjap moet dienen om de verbinding over zee
te behouden; dus K. zoude alleen het bezit willen waarborgen van mid
den-Java, uitgezonderd het Noorderstrand.
Dat de aangegeven centrale stelling, door 20,000 man verdedigd, on
tegenzeggelijk zeer sterk, en zelfs bij een goede aanvoering onneembaar is,
wil ik volgaarne toegevenmaar of het behoud van geheel Java hierdoor
wordt gewaarborgd, wordt door mij ten zeerste betwijfeld.
Zoodanige stellingen zijn naar mijn oordeel goed te keuren voor eilan
den van de grootte van Madura, Bali of Lombok, alwaar men door het
sterk bezetten en versterken van een centraal punt, meester blijft van het
geheele eiland; maar met Java, een eiland van zoo groote lengte en uit
gebreidheid, is, onder de bestaande omstandigheden, het verdedigen van
het centrum niet voldoende, oin het geheele eiland tegen verovering te
behoeden.
Het onmiddellijk verlaten van de Oostelijke en Westelijke residentiën
waardoor de kusten voor het grootste gedeelten ontbloot wordenvind
ik eene groote fout, want hierdoor wordt den vijand niet alleen gelegen
heid gegeven, om zonder stoornis voet aan wal te zetten, zoodat hij zich
al dadelijk in het bezit kan stellen van vruchtbare, goed bevolkte, van
verschillende levens- en transportmiddelen ruim voorziene landen, maar
tegenover den Javaan verliezen wij daardoor ontegenzeggelijk een groot
deel van ons prestige, vooral indien Batavia of een nabij gelegen punt
tot landingsplaats gekozen wordt, en dus met Buitenzorg zonder de minste
tegenweer wordt prijs gegeven; om reden, die plaatsen bij den inlander
toch altijd, al ware het bestuur elders gevestigd, als hoofdplaatsen be
schouwd blijven.
