181
rende eenigen tijd het geluk, een' lichamelijk bekwaam en zedelijk bruik
baar ziekenoppasser aan mij toegevoegd te zien, die zich de achting en
het vertrouwen der manschappen had weten te verwervenen wien voor
een groot deel de eer toekomt, dat mijne zieken en gekwetsten regelmatig
werden verpleegd en verbonden; zijn naam was Lammerts van Bueren,
en daar zijn verzoek, om voor eene militaire belooning in aanmerking te
komenhemnaar ik meenop grond van vorige straffen werd geweigerd,
en mijne latere pogingen om dit doel te bereikenmet geen gunstig
gevolg bekroond werden, zoo wil ik ten minste de zelfvoldoening smaken,
hem openlijk hulde te brengeu voor zijne bewezen diensten.
Wanneer men verlangt, dat de militair-geneeskundige dienst te velde
werkelijk nuttig zal zijn voor het Indische leger, zoo is het niet voldoende,
dat men onder het hospitaal-personeel' bruikbare personen aantreft; neen,
"ze moeten allen bruikbaar zijn, en, tot één lichaam vereenigd, een
gemeenschappelijk doel beoogen; hierdoor zal men tevens voorkomen, dat
laffe en liederlijke soldaten, die ook in het beste leger gevonden worden,
zich, onder voorwendsel van gekwetste kameraden te helpen, van het
slagveld verwijderen, waardoor het strijdende leger een niet onbelangrijk
verlies ondergaat op het oogenblikdat ieder man zijn waarde heeft voor
den goeden uitslag van het gevecht, en waardoor tevens wanorde ont
staat, die schadelijk is voor de uitvoering der vooraf beraamde krijgsplannen;
slechts bij een voldoend aantal geoefende hospitaal-soldatendie door den
baud der krijgstucht vereenigd zijn, is het den bevelhebber mogelijk de
zaken zóó te leiden, dat het leven van den geneesheer niet in dadelijk
gevaar komt, want hij, die bestemd is, de wonden van anderen te heelen,
mag niet blootgesteld worden aan het gevaar van zelf verwond te worden,
daar hij op het slagveld meestal niet te vervangen is, en zijn leven niet
dan in hooge noodzakelijkheid op het spel mag gezet worden; geen genees
heer, die liefde voor zijn' stand en evenmensch heeft, en die het hart op
de rechte plaats draagtzal aarzelen zich in een kogelregen te storten om
den gekwetsten soldaat de hulp zijner kunst aan te bieden, wanneer de
drang der omstandigheden dit vordert; maar, door zulke handelingen tot
regel te willen verheffen, zou men den geest der geneeskundige werk
zaamheid ten eenenmale miskennen.
De Indische hospitaal-soldaten met liet daarbij behoorend kader worden
voor het grootste gedeelte getrokken uit voor den activen dienst onge
schikt verklaarde manschappen, die, reeds als zoodanig, een bewijs van
onbekwaamheid meebrengen, daar lichamelijk welvaren en lichamelijke
kracht voor hen even noodzakelijke vereischten zijn, als voor den krijgsman
in de engere beteekenis des woords; zij volgen toch het strijdende leger