209
openingen met klassiek geteerde traliën waar tusschen de blik verpoozing kan
zoeken naar buiten, bf op een lioogen wal, of op een ziekenstal voor paarden.
Hier timmert, daar hamert menelders hakt men vleesch, overal ru
moer nergens rustoveral de kazernenergens een ziekengesticht
dat bovendien meermalen gebrek heeft aan ruimte, daarvoor de eenheid
van den dienst, en de orde vernietigt; dat u huiveren doet bij het denk
beeldhoe de 150 zieken, in de bovenlocalen verpleegd, zich zouden
moeten redden, als op nieuw eene aardbeving, door de vroegere zoo ge
vreesd, die lieden hun heil zoude doen zoeken in eene overhaaste vlucht.
Kon het niet anders, men zou zwijgenmaar het kan anders, en daarom
acht ik het plicht, te spreken. Buiten de vesting ligt een etablissement,
als bannelingkwartier bekend groot genoeg voor een duizendtal dwangar
beiders, worden er 150 gehuisvest.
Goede geschikte loodsen in aantalstroomend water, vrije omgeving, lucht
en licht, bloemen en hoornen, ruimte genoeg om het met weinige duizende
guldens in een goed ziekengesticht te herscheppen, groot genoeg, niet
slechts voor een cijfer van 250 zieken, maar, zoo men het verkiest, voor
alle reconvalescenten uit de geheele 2e militaire afdeeling.
Men plaatse de bannelingen in een der verlaten reduits, daar zijn zij
beter bewaakt dan numen ontruime de hospitaallocalen, brenge ze tot hare
ware bestemminglogies van troepenterug, en neme dan het banneling
kwartier tot verpleging van zieken in gebruikzoo zal eene der hoofdoor
zaken van den ongezonden toestand van Willem I uit den weg geruimd zijn,
en worden voorkomen, dat, zooals gebeurd is, epidemiën, b. v. cholera, in
het ziekengesticht, nog grootere verwoestingen aanrichten dan daarbuiten.
"Voeg daarbij de sprekende daadzaak, dat in het tegenwoordig hospitaal
cholera en typlius ontstaanals men builen vergeefs naar analoge gevallen
zoekt, dan doe ik een beroep, in het waarachtig belang van onze troepen
//"Verlaat zoo'n stelsel van verpleging. Het is uwer en uw edel leger
onwaardig
Be geneeskundige behandeling van den zieken militairm.oet heter
worden gewaarborgddan tot lieden het geval is.
Wat ligt aan de nadeelen van den tegenwoordigen toestand ten gronde
Gebrek aan militaire geneesheeren.
Die formatie van 156 officieren van gezondheid kan zelfs onder de
gunstigste omstandigheden niet naar eisch voorzien in de behoefte, noch
voldoen aan de waarachtige belangen van het leger. Ik steun mij bij deze
verklaring niet op cijfers, maar op de lessen eener dagelijksche ondervinding.
Yoeg daarbij, hoevele officieren van gezondheid door ziekte, verloven, en
boven alles door de examina en de daaruit voortspruitende talrijke mutatiën,
14