269
nieten afleverde; op het einde van 1867 had genoemde rijtuig fabriek
reeds 700 stuks vervaardigd en verzonden; voor het Oostenrijksch-
Mexicaansch leger werden er veertig aangemaakt door den rijtuig-fabrie-
kaut Marius te Ween en; de beschrijving van deze rader-draagbaren kan
men vinden in de '/Militair-chirurgische fragmenten van professor Gurlt",
terwijl de afbeelding voorkomt op bladzijde 1090 der '/Leipziger illustrirte
Zeitung."
Zij zijn uit het zeer lichte maar tevens sterke Ainerikaansche Hickory -
hout vervaardigden bestaan uit de volgende deelentwee zijdelingsche
draagstokken, zooals van eene gewone baar, die met twee dwarsstokken
een raam vormen, dat met stevig zeildoek bespannen is.' De continuïteit
van de baar wordt aan het voeteinde afgebroken door een houten drie
zijdig prisma, dat beneden de horizontale vlakte nederdaalt, en bestemd is,
om de in het kniegewricht flauw gebogen onderbeenen van den lijder op
te nemen. Aan het hoofdeinde verheft zich een dergelijk prisma boven de
horizontale vlakte, dat dient om het hoofd en bovenlijf van den man eene
meer opgerichte houding te geventerwijl aan het hoofdeinde een samen-
vouwbare kap aanwezig is, om den lijder tegen zon en regen te bescher
men welke bescherming nog meer volkomen gemaakt wordt door een wa
terdicht voetbekleedsel, dat tot onder de hoofdkap kan opgehaald worden,
op de wijze, zooals zulks aan onze mylords is aangebracht. Deze draagbaar
rust met sterke veêren op de as yan de raderenen wordt in den toestand
van rust horizontaal gehouden door tweein scharnieren bewegelijke, alsdan
divergeereude schoorpilarendie horizontaal in lederen gordels bevestigd
wordenwanneer de rader-draagbaar in beweging komt.
De voor het Oostenrijkseh-Mexicaausch leger bestemde rader-draagbaren,
gaven, niettegenstaande hare oogenschijnlijk lichte en sierlijke samenstel
ling, reeds tijdens de reis over Triest en Veracruz naar Puebla, bewijzen
van deugdelijkheid en sterkte, daar zij aan eene zeer ruwe en zorgelooze
behandeling van de zijde der matrozen en later der muildier-drijvers waren
blootgesteld, en toch geheel onbeschadigd aankwamen. Bij de vele te
Puebla genomen proeven bleek, dat een dergelijke rader-draagbaar meteen
zich daarin bevindende lijder, op een tamelijk harden en eflen bodem, door
één persoon kan worden voortbewogen, dat daarentegen op een zandgrond
hiervoor twee of meer menschen, dan wel een trekdier noodig was. Overal
in het gebergte, waar het Oostenrijksch-Mexicaansch leger oorlog voerde,
kon men deze rader-draagbaren voor ziekenvervoer gebruiken, ook daar
waar dit met cacolets niet meer mogelijk was, terwijl ze op het bivouak
als bed dienden. In vredestijd kunnen deze rader-draagbaren gebruikt
wordenter vervanging van onze zeer zware en lompe brancards, om lijders
