Zij besteedden eene bijzondere zorg aan het onderwijs en aan de mili taire opleiding van hen, die bestemd waren eenmaal het bevel over de legers te voeren. De meeste republieken hadden militaire scholen, waar de jongelingen niet alleen in den wapenhandel geoefend, maar ook in de regelen der krijgskunst en wiskunde onderricht ontvingen. De Griekeu zagen zeer spoedig inhoe groot de invloed wasdoor het terrein op de krijgsoperatiën uitgeoefend; maar geene kaartenen overliet algemeen nog weinig geographische kennis bezittendevoorzagen zij daarin, door het opstellen van plaatsbeschrijvende memoriën, voor zooveel noodig door perspectivische teekeniugeu verduidelijkt. Hoe gering die hulpmiddelen ook waren, wisten zij daarmede echter hun voordeel te doendoor in hunne oorlogen vele diversiën uit te voe ren, die meestal met eenen gunstigen uitslag werden bekroond. Epaininondas is een der Grieksche veldheeren, die zijne stellingen en operatiëu het best naar gelang van het terrein heeft weten te kiezen en te regelen, en de terugtocht der 10,000 Grieken onder Xenophon bewijst voldoende, dat ook dit laatste legerhoofd zijne maatregelen eerst nam na voorafgaande nauwkeurige terreinsverkenning, waarvan hij bij het gevecht meesterlijk partij wist te trekken, en waardoor het hem mogelijk is, ge weest, zijn leger, ofschoon steeds door eene talrijke overmacht bestookt, van uit het hart van het Persische rijk naar Griekenland terug te voeren. Polybius ('230 v. C.), een der meest nauwgezette militaire geschiedschrij vers van het oude Griekenland, verhaalt ons, hoe in den 3en veldslag van Mantinea (206 v. C.) het sterkere Spartaansche leger, onder aanvoering van den als veldheer gunstig bekenden koning Machanidas, door Philopoe- men (legerhoofd der Acheïsche volkstammen) werd geslagen, omdat deze laatste het slagveld vooraf nauwkeurig had bestudeerd, waardoor hij aan zijne troepen eene bijzondere opstelling had kunnen geven, zoodanig, dat iedere troepensoort op de voordeeligste wijze partij kon trekken van het geaccidenteerde terrein. Alexander liet zijne legers steeds voorafgaan door bijzondere personen, die hem ten allen tijde bericht moesten geven van hetgeen zij omtrent den vijand vernamen, van de gesteldheid der plaatsen en door te trekken terrei nenvan de hulpmiddelen of hinderpalen die het leger zou aantreffen enz. De Romeinen schijnen eerst later tot het besef te zijn gekomen, dat terreinkenn s in den oorlog een groot vereisehte is. De Romeinsche veldheer Pabius zien wij die terreinstudie het eerst in toepassing brengen in den oorlog tegen Hannibal; de goede keuze zijner stellingen verschafte den Romeinen daarbij groote voordeelen. 348

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1870 | | pagina 355