369
gekomenof dat er in die zoogenaamde linie iets bestaat dat naar eene
permanente versterking gelijkt?
Ik kan liet haast niet gelooven, te meer, daar X toch de opstellen van
Gevers Leuven kent, en het belangrijk artikel van de Ruo van Alderwe-
relt over «het Indisch budget van oorlog" wel gelezen zal hebben.
Er zijn nog zoo vele andere versterkingen door de Vaijnes genoemd,
waarvan niels bestaat!
Kwantitatief heb ik me dan ook niet bezondigd, waarde X; de namen
der eilanden waarop de torens van de positie Onrust gekomen zijnwa
ren evenmin als die der klippen waarop ze gebouwd zouden worden; de
poëtische titels der Bataviasche strandbatterijenevenmin als de prozaïsche
nummers der Sainarangsche lunetten of de plaatsbepalende benamingen der
batterijen van Tjilatjap, noodig voor mijn betoog; de collective ver
melding was daartoe geheel voldoende.
"Hij" (Tento) //geeft er" (van de versterkingen) «op zijne wijze eene
«appreciatie van, en besluit deze voorzichtigheidshalve aldus:
//Bovenstaande opgaven zijn zeer oppervlakkig; op de juistheid valt
«misschien ook wat af te dingen; dat zouden de geheime archieven moe-
ten uitwijzen".
Maar dat doet er niets toe enz."
Aldus vervolgt X zijne kritiek.
Hij vergeet er evenwel bij te voegen, wat in denzelfden zin volgt
«ik wil zoo optimistisch mogelijk zijn, en aannemen dat alle bovenge-
«noemde versterkingen, op zichzelve beschouwd, vrij goed zijn; daarmede
«zijn we nog niet geholpen."
Een weinig voorzichtigheid bij liet uitspreken van een oordeel over
zaken, die men zonder aanmatiging niet mag aannemen au fond te ken
nen, mag ik ook X wel aanbevelen, adres aan de wijn-etiquette.
Dat 7' de appreciatie der versterkingen op zijne eigene manier, en niet
op die van een ander, ter neer schreef, is hem waarachtig niet kwalijk
te nemen; en dat hij, nu het coustateeren van het beslaan dier verster
kingen voldoende was voor zijn betoog, geene. nuttelooze uitbreiding gaf
aan zijn brochuretje, door pralerij met citaten uit allerlei schrijvers (die
op Java ook te raadplegen zijn, X!) ten einde de eigenschappen der ver
sterkingen beter in 't. licht te stellen, dat 7' dit niet deed, was uit
kas i kan met. recensenten, die, zooals trihet waart, dan gedoemd geweest
zouden ziju al die geleerdheid te lezen
X geeft volkomen absolutie aan T, voor 't zwijgen dat deze doet, over
t onderling verband der defensiewerken op Java gebouwd, want, zegt X: