377
Boerworedjowaardoor liet oude systeem moest gaan schudden op zijne
grondvesten; -lnj besloot tot het inkrimpen van de positie Onrust
waardoor deze zeiier alle raison d'etre verloor, en dus zeer gevoegelijk
had kunnen vervallen; eindelijk moesten de strand batterijen te Sama-
rang, en het plechtanker onzer hoop, Willem slechts op vereenvoudigden
voet voltooid worden. Soerabaia zou daarentegen met spoed worden ver
sterkt aan de landzijde; de verdediging aan de zeezijde bleef een onder
werp van overpeinzing, dat nu in IS70 nog niet afgepeinsd is.
Gelukkig dat de linie van Weltevredendie ook al in het hoe langer
hoe onbegrijpelijker wordend systeem scheen thuis te belmorennooit is
afgebouwd, en dat Indië er overigens afkwam niet. een voorschrift van
von Gagern voor de bewapening en approvisionneering, dat nog ten huidi-
gen dage den grondslag der uitrusting onzer versterkingen tegen Enro-
peeschen vijand uitmaakt, zoo ik me niet bedrieg, en veronderstelt,
dat de verdediging 5 jaren (zegge: jaren) zal worden volgehouden
Vóór dat dit. stelsel van den Bosch-van der Wjch-vön Gagern zijne
sanctie ontving, adviseerde de Hertog van Saxen- Weimartoenmalig leger-
Icommandant, tegen de verdediging van Soerabaia en Weltevreden, en zeer
zeker ook tegen de tijdelijke verplaatsing van liet bestuur in tijd van
oorlog, daar de versterking van Buitenzorgde gewone verblijfplaats van
den opperlandvoogdwerd aanbevolen.
Ware nu conform dit. advies besloten, we zouden het systeem: van den
Bosch-van der Wijek-von Gagern-Saxen- Weimar gehad hebbenen zoo
dan bewezen kon wordendat die combinatie tot een geconcentreerd ver
dedigingsstelsel geleid had, we zouden niet alleen den vader, maar ook
den grootvader, overgrootvader en bet-overgrootvader van 't systeem X
gekend hebben.
Voorwaar, dat zou verpletterend geweest zijn!
Ongelukkig echter is dit het geval niet geweest.
In 1353 toch werden we gedoteerd met het verdedigingsstelsel, dat we
hoven systeemloos noemden, en dat alweder andere allures heeft, dan het
kind der viergenoemde generaties.
De Boo zegt er van, dat het in hoofdzaak met de ideën van von Gagern
overeenkomt.; dat onbeslist bleef of Buitenzorg dan wel Weltevreden ver-
Waarom er tusschen de heldere inzichten van von Gagern in de defensie-zaak, en het
treurig resultaat, dat de zending had, zoo weinig verband bestaat, wordt o. a. toegelicht in
het meergenoemd Juni-nummer van het T. v. N. 1. door een A die blijkbaar uitstekend
op de hoogte is.
Von Gagern was ook gebonden aan 't bestaande, en hij moést de ondankbare rol van be
zuiniger spelen.
25