378
sterkt moest worden; dat de voltooiing van den militairen weg dringend
werd aanbevolen; dat de vesting Soerabaia bleef bestaandat Tjilatjap
ook aan de landzijde op ruime schaal versterkt zoude worden; dat in de
stelling van Banjoe Biroe verschillende redouten moesten worden opge
richt, dat nieuwe wegen naar de Kadoe en Salatiya zouden worden ge
maakt.
Ik geloof niet, X, dat dit systeem in hoofdzaken overeenkomt met
Tento's geconcentreerde illusies niet waar?
Ge kunt dus ook dit stelsel niet op het oog gehad hebben in uwe
critiek; en aaugezien het nog niet is ingetrokken, moet ik den vader van
uw stelsel onvindbaar verklaren, tot dat ge duidelijke opgaven van domi
cilie gedaan zult hebben.
Nu we toch zóó ver gekomen zijn, nog een enkel woord over 't geen
later geschied is.
Dat is niet veelten minste voor zoo ver het binnen de grenzen der
waarneming valt. Gedeeltelijk zal dit wel daaraan zijn toe te schrijven,
dat de legerkommandantendie sedert 1853 optraden, 11. 1. de Stuers
van 8wi.et.ei/, Schimpf, Avdresen en Kroegenmet liet stelsel van dat
jaar niet allen vrede gehad hebben.
Om een bijna volkomen juist begrip van den toestand te krijgen, kan
men niet beter doendan zich voorstellendat precies het tegenoverge
stelde gebeurd is van 't geen het stelsel van 1853 voorschrijft. Want:
Buitenzorg noch Weltevreden zijn versterkt
Soerabaia gaat men afbreken;
Tjilatjap is niet aan de landzijde versterkt;
De redoutes van de stelling Banjoe. Biroe worden niet gebouwdeu
aan de voltooiing der wegen is slechts gedeeltelijk gevolg gegeven;
Verder is Willem I, en ook Banjoe Biroe, voor zoo ver dit bestond,
weer opgelapt na de aardbeving;
De nieuwe forten, die zelfs volgens de voorstanders van Willem I noodig
zijn, om dit fort te beschermen, zijn er niet;
De regeering zetelt nog steeds te Batavia;
Het scheppen van een oorlogshaven, door de verdediging van Straat Ma
dura of der ïeede van Soerabaia, is nog een onderwerp van overpeinzing
I'm toch wordt er lento, God betere 't, een verwijt van gemaakt, dat
hij van het verband tusschen onze versterkingen zwijgt
Het leger begrijpt nog maar nietwaar de troepenmacht, die volgens de
papieren in de 1 oentang-stelling vereeuigd zal zijn, van daan moet komen.
De vloot herinnert tot nog toe meer aan het materieel van de Ruijter,
dan aan dat van RerrayuL
