415
oorlogen, niet meer voldeed aan de tegenwoordig, ook op wetenschappelijk
gebied, noodwendig te stellen eischenmaar nu is men zeer waarschijnlijk
in een ander uiterste vervallen.
Daarom mag het IVansche leger verwachtendat bedoeld besluit slechts
de voorbode zal zijn van eeue algeheele reorganisatie van dien staf, het
geen te meer noodig schijnt, nu die reorganisatie bij de meeste andere legers
slechts van 2 en 3, hoogstens van 5 jaren herwaarts dagteekent.
PRUISEN.
Nog in de helft der vorige eeuw liet de Pruisische generale staf zeer
veel te wenschen over; zijn werkkring was uiterst beperkt, en als een
gevolg daarvan was ook de wetenschappelijke vorming der stafofficieren
toen van weinig betcekenis. Zoo bestonden gedurende den zevenjarigen
oorlog de verrichtingen der stafofficieren hoofdzakelijk slechts in het afba
kenen der legerkampen, en het opzoeken en aanwijzen der kwartieren; van
daar werd de toenmalige generale staf ook wel generaal-kwartiermeesterstaf
genoemdeene benamingdie nog langen tijd ook in andere legers, zelfs
tegenwoordig nog bij het Russische, behouden is gebleven, en die men
ook nog in Pruisen, echter boven de formatie van den generalen staf
aantreft. Zoo bevonden zich o. a. in 1866 bij het le en 2e Pruisische
legerkorps twee kwartiermeesters-generaal, met den rang van generaal-majóor.
In het tijdvak, waarvan wij zooeven spraken, werd de leiding der ko-
lonnes, of in het algemeen van marcheerende troepen, slechts bij uitzon
dering aan stafofficieren opgedragenomdat voor dien dienst zoogenaamde
veld- of kolonnejagers bestemd waren. Zelfs het kaartenwezen maakte geen
deel uit van den generalen staf, maar vormde, evenals thans nog in
Rusland, eene op zich zelf staande afdeeling, Plankammer (kaartenbureau)
genaamd.
Ook voor de diensten, gedurende het gevecht te verrichten, werden
slechts zelden generale staf-officierenmaar meestal de adjudanten des
konings (generaal- en vleugel-adjudanten) gebezigd.
Aan Prederik den Groote komt de eer toe, de eerste te zijn geweest,
die de noodzakelijkheid tot oprichting eener stafschool heeft ingezien.
Gedurende zijne veldtochten had hij die behoefte van het leger leeren
kennen. Op zijnen last werd dan ook te Berlijn de 'eerste stafschool op
gericht, die 12 jaren lang door den Pranschen generaal Jarry werd be
stuurd, dezelfde die later ook met de organisatie eener stafschool in En
geland werd belast.
Zooals in vorige bladzijden reeds werd aangeteekend, brak met de
Pransche revolutieoorlogen een nieuw tijdperk aan voor den generalen staf,