429
andere bezittingen in hare handen moeten vallenhet inbezitnemen van
Banka en Billiton zal denkelijk, gelijk reeds gezegd is, een begin zijn
van de operatie, zoowel om ons een winstgevend gewest te ontnemen, als
om de vaart van Singapore geheel vrij te hebbenvoor ons is het dus
van veel belang om deze eilanden te behouden, en hiervoor moeten de
marine en eene genoegzame bezetting zoo goed mogelijk waken.
Vermoedelijk zal Engeland als uitgangspunten bestemmen Singapore en
eene daartoe geschikte haven op Nieuw-Holland, ten einde van twee zij
den en op verschillende punten een aanval op Java te beproevenzoodat
ook onze marine zich zal moeten verdeelen.
Tenzij, hetgeen niet te veronderstellen is, eene verovering van Sumatra's
Westkust in de bedoeling ligt, geloof ik niet, dat getracht zal worden,
landingstroepen, tegen Java bestemd, door de met eene geringe zeemacht en
enkele strandbatterijen zoo licht te verdedigen straat Sunda te brengen;
wel is het mogelijk, dat eenige vijandelijke oorlogschepen zullen trachten
door straat Sunda te komen, om onze marine bezig te houden en te
dwingen, een gedeelte ook hier een waakzaam oog te doen houden, ten
einde het conceutreeren te belettenen daardoor de te geleiden transport
schepen gelegenheid te gevenmet minder gevaar door te dringen.
Hoewel het geruimen tijd geleden is, dat de Engelschen voor slechts
een paar jaren onze koloniën in bezit hadden, is die betrekkelijk korte
en reeds lang vervlogen tijd voldoende geweest, om de noodige ondervin
ding op te doen, zoodat zij zeer goed begrijpen, dat tegemvoordig eene
verovering van Java niet zoo gemakkelijk en op dezelfde wijze kan ge
schieden als vroeger. Maar ook moet daarentegen in aanmerking genomen
worden, dat de zoo moeielijke vaarwaters en de algemeene toestand onzer
koloniën, beter bekend zijn, hetgeen den vijand een groot voordeel geeft;
daarom moet de deugdelijkheid van onze zee- en landmacht noodwendig
zoodanig wezen, dat met vertrouwen eene verdedigingsoorlog mag tege-
moetgezien worden. Blijft de toestand van beiden echter gelijk die thans
is, dan wordt het behoud van de koloniën zeer twijfelachtig, vooral in
dien men alles behouden wil.
Bitter weinig verstand hebbende van het marinewezen, durf ik niet
wagen, mij in te laten met den bouw van schepen, uitrusting en aantal
daarvan. Evenwel geloof ik niet dat het te gewaagd is, als mijne nederige
zienswijze, in verband met het bovenaangehaalde, hier bekend te stellen,
dat onze marine verdeeld moet worden in drie eskaders.
Het eerste is dan bestemd om dc oostelijk gelegen doorgangen, kusten
en eilanden te bewaken en te beschermenmet Soerabaia als vluchthaven
het tweede met hetzelfde doel gestationeerd ten noordwesten van Java,