ONS VERDEDIGINGSSTELSEL.
Vervoltj van hl. 443.)
e. Barissans van de rijken van het eiland Madura.
Na den Javaan moet de Madurees als onze gewichtigste bondgenoot
beschouwd worden. Hoewel het verlies van het eiland Madura voor ons
gezag in de koloniën niet van overwegende beteekenis kan geacht worden,
indien Java aan het gouvernement getrouw blijft, moet toch wel degelijk
in aanmerking worden genomen, dat bij een oorlog tegen een buiten-
landschen vijand, dat verlies op de kansen tot welgelukken eener onder
neming voor deze een grooten invloed zoude uitoefenen, want door een
bondgenootschap aan te gaan met de rijken van MaduraSumanap en
1 amakassanheelt hij gelegenheid om in de onmiddellijke nabijheid van
Java, vasten voet te krijgen in een land, waar overvloed is aan ver
schillende levensbehoeften en aan transportmiddelen; en door het in
dienst nemen van Madureien zoude hij ruimschoots stof vinden om zijn
legei te kunnen versterken en voltallig te houden door aanwerving van voor
den oorlog zeer geschikte mannendie evengoed zeeman als veldsoldaat zijn.
Daarom is het behoud van ons gezag op Madura voor eene goede ver
dediging bijna evenzoo noodzakelijk als dat op Java; hier moet dus ook
getracht worden de bevolking, en hunne hoofden vooral, aan ons te hech
ten. Wij mogen niet vergeten, dat de Maduresche vorsten, zelfs gedu
rende den oorlog op Java, ons steeds met hart en ziel bij vele expeditiën
hebben ter zijde gestaan, en zij door onafgebroken trouw aanspraak kun
nen maken op de welwillendheid van het bestuur; zij verdienen dus ruime
30
