471
broken zijn, en op de kans, die dan bij eenen langdurigen oorlog bestaat
dat bet leger gebrek zal krijgen aan geschut, draagbare vuurwapens, ma
terieel en ook kleeding, zijn, om zoodanig gebrek te voorkomen, de volgende,
zooveel mogelijk door particulieren tot stand te brengen inrichtingen
noodzakelijk: eene geschutgieterij, eene fabriek van geweren en blanke
wapenen, waartoe de gebouwen te Willem I en Banjoe-Biroe dienstig
kunnen gemaakt worden; verder laken- en katoenfabrieken, touwslngerijen,
leerlooierijen enz.; ook paardenstoeterijen zouden zeer veel nut stichten.
Kunnen de koloniën uit eigen middelen in alles voorzien wat voor den
oorlog noodig is, dan kan van eene verdediging daarvan ook de beste
uitkomsten verwacht worden.
Wilt gij zekerheid hebben, in liet bezit te blijven van landenwelke door
liet recht van den sterkste veroverd zijn, en beschouwt gij dat bezit als
onmisbaar voor ons bestaan, welnu, doet dan de moeite om dat voor goed
te waarborgen; ontziet geene geldelijke uitgaven, en schenkt vooral ver
trouwen aan degenen, die van regeeringswege de opdracht hebben, om
voor het behoud en de voorspoed van het in bezit genomene te zorgen.
Men voldoe echter in de eerste plaats aan de roeping en de verplich
tingen welke den beschaafden overlieerscher moreel zijn opgelegd; be-
scliouwe de overwonnenen daarom niet als mindere wezens, maar ais 11a-
tuurgenootendie op een lageren trap van beschaving staande, ver
lichting noodig hebben, om onze gelijken te worden; welke verlichting
door ons moet worden verspreid, om geluk te brengen bij menschen, wier
leiding en opvoeding wij door liet recht der wapens op ons genomen
hebben.
Door eerlijk en plichtmatig te handelen ten opzichte van den inboor
ling, kunnen wij immer verzekerd wezen van zijne achting, liefde en
gehechtheid, zelfs dan, wanneer de tijd daar is, dat de overheerschte op
zich-zelven kan staan, en dus vrij zal worden, in welk geval wij bij hem
steeds den voorrang boven andere natiën zullen behouden; want, door be
schaving op onze hoogte gebracht, worden zij van overheerschten in de
warmste vrienden van den Nederlander herschapen. Javanen, Sumatranen
en Madurezen zullen dan altijd door sterke banden der dankbaarheid aan
ons gehecht blijven, zoodat het gouvernement van het land, vroeger in
bezit, voordeelen zal genieten, zonder dat daartoe uitgaven noodig zijn.
Verdediging van de koloniën legen, een bnitenlandschen vijand.
Tot nu toe hebben wij een terrein bewandeld, waarop zich nu en dan
slechts moeielijkheden voordeden; maar thans nader ik met den lezer tot
een zeer glad heliend en dus gevaarlijk gedeelte. Hier wordt welwillend-
