484
//In het militair tijdschrift No, 4 van den eersten jaargang komen voor twee
belangrijke stukken over de militaire hospitalen en den geneeskundigen dienst in
Ned. Indië.
Het laatste bevat eigenlijk iets over de verpleging van den zieken soldaat in
de hospitalen; terwijl ter loops het hospitaal te Willem I, voor 150 lijders, te
ïecht om de ligging en inrichting afgekeurd wordt.
De vlaktemaat van het aangeprezen bannelingkwartier te Willem 1 wordt niet
genoemd, alléén gezegd: groot genoeg voor een duizendtal dwangarbeiders. Dit
beteekent niet 'veel, daar men soms een tiende gedeelte ruimte geeft aan een
dergelijk wezen, van hetgeen hem als mensch toekomt!
Een zieke Europeaan heeft noodig 15 Q of 75 cub. Ned. ellen met de noo
dige vloer- wand- en nokventilatie
Te Calcutta is onlangs aangenomen, dat een zieke inlander 09 en een zieke
Europeaan 120 voeten of van 1584 tot 2640 cub. Eng. voeten ruimte zullen
hebben in eene kamer of paviljoen voor 25 personen, met de noodige deuren
en vensters! En bij ons?
Als wij ons aan dit heilzaam voorschrift der Kngelschen houdendan komen wij
veelzeer veelruimte in onze hospitalen te kortdan zullen in het verknoeide
hospitaal te Weltevreden b.'v. geen 600, doch hoogstens 250, lijders verpleegd
mogen worden.
Wat daaraan te doen?
Klagen, gebieden of er in berusten?
De regeering kan toch niet in één tooverslag overalwaar zich soldaten be
vinden, genoegzame ziekenzaaltjes voor 25 personen laten oprichten en daarbij
de noodige lijfartsen plaatsen. Want wil men een lijder observeeren, zoo als
het in de handboeken van af Cclsus' tijd voorgeschreven is, dan kan de arts
zeer weinige zieken nagaan, dan zou het getal officieren van gezondheid zeker
vertienvoudigd moeten worden! En natuurlijk met dc noodige vlagofficieren van
verschillende klassen.
Wat zal 'dus de klachte over de verpleging van den zieken soldaat uitlokken:
Allerlei tegenwerpingen en weinig of geene verandering ten goede. '/A 1 im
possible nul n'est tenu" en bovendien te leven onder zieke kameraden, of huis-
genooten, zal toch altijd en overal een allerellendigst leven blijven.
Maar heeft men zich juist uitgedrukt, als met klem gezegd wordt (p. 198):
//Goede en degelijke verpleging van den zieken soldaat is een der eerste en
//gebiedendste plichten der regeeringen. Daarin staan de heiligste rechten van
//den mensch op het spel"? Wij geloovcn het niet. Wij zouden voor het woord
//zieken" gaarne //gezonden" willen gelezen hebben!
De staat onderhoudt geen leger, om daarmede hospitalen te kunnen bevolken,
en aan militaire artsen werk te verschaffen! De hospitalen zijn wellicht on
vermijdelijk noodzakelijk voor den gewonden, maar niet voor den oppassenden
militair in vredestijd. Voor don laatste is en blijft een hospitaal, even als voor