523
Tengevolge van den rijkdom en de'hritgestrektheirl onzer koloniën, wordt
door menige mogendheid daarop dikwerf een begeerig oog geslagen. "Van
algemeene bekendheid is het toch, dat Nederland zijnen bloei en welvaart
voornamelijk aan die koloniën te danken heeft, en al zijn de millioenen,
die reeds sedert zoovele jaren den ouden weg van uit ïndië naar Neder
lands schatkist volgdenin den laatsten tijd dat spoor eenigszins bijster
geworden, 't blijven toch nog altijd millioenendie 't moederland zoo
gemakkelijk ontvangt; en, ongerekend nog de indirecte haudelsvoordee-
len, aan 't bezit van zulke koloniën verbonden, is dat een niet. te ver
werpen buit.
Daarom dienen wij in Indie dan ook steeds voorbereid te zijn op het'
uitbreken van een oorlog niet eenen Europeschen of anderen buitenland-
schen vijand, want met de tegenwoordige snelle oorlogsvoering, en als
een gevolg der omstandigheid, dat de tijd, waarin Neêrland's driekleur
zelfs door de grootste zeemogendheden met eerbied en zelfs met vrees werd
begroet, tot een lang verleden behoort, en die heerschappij op de zeeën
wel nimmermeer v or ons zal wederkeeren, kunnen wij eene vijandelijke
krijgsmacht voor Java's kusten zien opdagen, nog voordat van het uit
breken van eenen oorlog met het moederland eeuig bericht is ontvangen.
Dit laatste ook al tengevolge der bedroevende omstandigheiddat Java
een dier weinige voorname punten op den aardbol is, die nosy niet in het
wereldtelegraafnet zijn opgenomen
Wanneer men dat alles heeft overwogendan mag men het voor Ne
derland eene schande noemen, om, gedreven door eene steeds toenemende
maar dikwerf misplaatste zucht tot bezuiniging, in alles wat het koloniaal
beheer in het algemeen, en het Indisch leger in het bijzonder betreft, de
belangen van dat leger zoo lang verwaarloosd, en daardoor ook het belang
van t moederland op roekelooze wijze in de waagschaal gesteld te hebben.
Nederland schijnt de geschiedenis der meeste koloniën niet indachtig
te willen zijn.
De meeste volkplantingen toch, zelfs die der eerst bekende handels-
statenzijn vroeg of laat tot een tijdperk gekomendat zij behoefte ge
voelden aan een eigen volksbestaanaan een eigen zelfstandig bestuur
Dat tijdperk zal ook voor Ned.-Indië eenmaal aanbreken; of het ver
vroegd of verlaat zal wordenzal veelzoo niet geheel afhangen van de
bestuursrichting, die men in Nederland voor Indië aannemen, en, indien
het daartoe nog eenmaal kan komen, in toepassing brengen zal.
Daarin zal nu eerlang zijn voorzien, ofschoon men er bijna niet meer op durft ver
trouwen, daar wij ons hiermede reeds zoo dikwijls te vergeefs hebben gevleid.