541
dezer kolonie; want ook op hem is van toepassing, hetgeen Napoleon
eenmaal zeide van zi jne grognardsils grognaientmais ils marchaient
toujours et ils mouraienl.
Maar om dat alles van hem te hunnen vorderenrust op den staat ook
de dure verplichtingzorg te dragendat hij bij machte zijden vijan-
delijken indringer te hunnen weerstaan, en zonder aarzelen durven we
verklarendathoe groot ons voordeel als verdediger ook zijn moge, daar
aan geene te groote waarde mag worden gehecht, want zoowel tengevolge
van onze slechte bewapening', onze geheel onvoldoende terreinkennis, onze
gebrekkige organisatie, als van wat we vroeger al hebben opgenoemd, zal
't overwinnen voor den [n'dischen soldaat dan bijna onmogelijk zijn.
Ilij zal zijn leveu moeten otteren zonder vrucht, en dat alleen als een
gevolg van bezuiniging, die we daarom gerust met den naam van onver
antwoordelijk vermeenen te mogen brandmerken; niet alleen, omdat door
die bezuiniging het behoud dezer kolonie op 't spel wordt gezetmaar
omdat daar bij ook het leven onzer soldaten als 't ware niet wordt geteld.
De Nederlandsche natie besteedt de Indische millioenen liever aan kost
bare spoor- en waterwegendie ook in vredestijd baten afwerpenmaar ze
vergeet, dat in het behoud der kolonie ook de bron dier millioenen is
gelegen.
Die kolonie kan niet behouden blijven door tractaten en verdragen, en
door de machtspreuk, help u zeivensteeds in zoo ruime mate in toepas
sing te brengenmaar wel door eene krachtig goed georganiseerd leger, en
daaivoor moest men begrijpen, dat geld en ook veel geld noodig is.
De Nederlandsche koopman, die vermeent dat hij alleen den soldaat
onderhoudt, beweert, dat 't leger een lastpost is, alsof elk leger, ook in
tijd van vrede, niet zijne baten ruimschoots afwerpt.
Hij, die daaraan nog twijfelt, sla 't schoone werk op van Amberten
leze, wat die door ons zoo gevierde schrijver daarvan zegt, en zoo hij 't
hart nog op de ware plaats draagt, zal hij zich schamen, dien twijfel te
hebben geopperd, (f)
Hij herinnere zich wat de Lamartine in l-Sbl'toen het leger in Prank-
(1) Daar velen niet in 't bezit van dat werk zullen zijn, nemen we die passage hier over:
Nous dirons mi marchand qui se pavane dans son coinptoir ct repute avec impudence:
//Je payc le soldat, il doit monter ma garde chez M. lc maire, eliez M. Ie sous-préfetet
a la porto de ma boutique; il doit mourir a l'émeutc, car je le paye
Til le payes!ct ue paye-t-il pas plus que toi, marcliand?
Tu payes avec du cuivre, marcliand, ct le soldat pave avec du sang; tu dors, marchand,
et le soldat vuillc; tn es riche. marehaud, et le soldat est pauvre; tu vis libre au milieu
des tiens, marcliand, ct le soldat vit isolc, loin de sa i'ainille; tu cs kcureuxmarcliand, ct
le soldat est malheureuxmarchand, tu cs nn mauvais hrai^ais.
