570
zijn, voor Europa door zijn geluk, voor hem en Prankrijk door zijnon-
geluk, met het opperbevel over het leger, dat de bergpassen van de Alpen
verdedigde tegen de Piemonteezen en de Oostenrijkers. Het was in het
geheel niet noodigvan eeue toereikende verdedigende houding tot eene
aanvallende over te gaan; de republiek had haren grond en haar beginsel
beschermd tegen de koningenwat zij en anderen behoefdenwas vrede en
niet veroveringen. Maar Napoleon let er opwant deze trek zal terug te
vinden zijn in al de phases van zijn militair leven, verandert het defen
sief in offensief, dringt in Piemont door, vermeestert de Oostenrijksche
bezittingen en verbaast vriend en vijand door zijne snelle en beslissende
handelingen. Wat diepzinnig is bedacht, wordt ijverig uitgevoerd; ge
dachte en uitvoering zijn elkander waard. Het onuitputtelijke Oostenrijk
herstelt onophoudelijk zijne onophoudelijk verslagene legers, maar eindelijk
wordt het moede, het bezwijkt, en er zoude niets te schrappen vallen uit
deze groote militaire bladzijde, als niet de leelijke zaak van /enetië den
nieuwen held in een verdacht en voor de toekomst verontrustend licht
kwam toonen.
De Pransche republiek heeft de veroveringen in Italië niet kunnen be
houden; de coalitie van Engeland, Oostenrijk en Rusland ontneemt ze
haar, maar slaagt er niet in haar grondgebied aan te randen; de over
winningen van Massena in Zwitserland, van Brune in Holland bevrijden
Prankrijk van alle gevaar. Napoleon, uit Egypte terugkomende, maakte
zich toen door een' staatsgreep meester van het oppergezag, en, dadelijk
de verdedigende houding veranderende in eene aanvallende, rukt hij voort
over de Alpen en treft den vijand door den bliksemslag van Marengo. Op
nieuw treedt Prankrijk buiten zijne grenzen en wordt eene bedreiging voor
Europa.
Hij echter slaat zijne legerplaatsen op aan de oevers van den Oceaanwaar
hij een' inval in Engeland ontwerpt. Oostenrijk acht de gelegenheid gun
stig om Prankrijk's toenemend overwicht te breidelenmaar zijne krijgs
oversten waren niet opgewassen, om zich te meten met den voortvarenden
aanvoerder, die hun toescheen nog ver verwijderd te zijn.
De overgaaf van Ulm en de nederlaag van Austerlitz bewezendat
zijne tegenstanders het middel nog niet hadden gevonden, om zijne plan
nen te verijdelen of om hem te verwinnen. Hij zette op Duitschland
zijn zegevierenden voet en zag nieuwe overwinningen in het verschiet.
Zij bleven niet weg. Noch de trots, noch de vaderlandsliefde van het
Pruisische leger konden den toestand dulden, waartoe de vreemdeling
Duitschland gebracht hadde Pruisische troepen stelden zich in beweging
en zij kwamen Jena zoeken. De Ségur noemt de militaire kaartenwaarop
