571
Napoleon zijne operaties ontwierpprofetisch" Inderdaad schreef hij
uit Parijs, zonder te falen, al de bewegingen van zijn leger tot Berlijn
voor, bepaalde uit zijn kabinet den dag van zijn' intocht in die hoofdstad
en de keuze van den gouverneur dien hij voor haar bestemde. Alles werd
punt voor punt volvoerd; Pruisen viel levenloos onder den slag, die het
werd toegebrachten het juk van Duitschland drukte zwaarder.
Er bleef nog slechts over Rusland te treffen, pas de bondgenoot ge
worden van Oostenrijk en Pruisen. Napoleon aarzelde niet het in Polen
te vervolgen. De overwinning weifelde te Eylaumaar zij verklaarde zich
te Eriedland, en ofschoon hun tegenstander zeer ver van huis en van
zijne hulpbronnen was, vermochten de Russen geen weerstand te bieden
aan het gewicht van vooralsnog onverwinnelijke wapenen en van een1 naam,
die een schrik werd.
In deze reeks van zoo groote, zoo aanhoudende, zoo beslissende geluk
kige uitkomsten, die achtereenvolgens Oostenrijk, Pruisen en Rusland
buiten gevecht stelden, is niets toevallig: de blik van den veldheer wijst
het punt aan, waar de slag moet worden aangebracht; zijne gedachte be
rekent de middelen, zijn wil past ze toe met evenveel snelheid als zeker
heid. Maar inen zal opmerken dat al deze operaties aanvallende bewegingen
zijnen aanvallende bewegingen zouden op bedenkelijke wijze verstoord
kunnen worden, als de wederpartij er eene behendige verdedigende hou
ding tegenover stelde, eens houding, die den oorlog op de lange baan
zou schuiven. Maar zoodanig was toen de gezindheid niet van de vijan
den met wie de worsteling was aangegaan. Het waren legersvervuld
van krijgsgeest, evenzeer verlangende naar het slagveld als Napoleon zelf;
alleen konden hunne generaals de vergelijking niet met hem doorstaan,
noch wat de berekeningennoch wat de besluitvaardigheidnoch wat de
snelheid betreft. Eindelijk, de troepen, die hij aanvoerde, waren ontzag
wekkend, gehard in den krijg, nog vervuld van de herinneringen en van
den gloed der republiek; men kon alles van hen vergen: onstuimig bij
den aanval, pal staande bij wederstand, niet te verwinnen door vermoeienis.
In dit geheel werkte alles samende voortreffelijkheid van de troepen, het
genie van den leider, de aanvallende wijze van oorlogvoeren en de beslis
sing in één enkelen dag en op één enkel slagveld.
De jaren 1807 en 1808 hebben de militaire grootheid van Napoleon en
zijne macht ten top gevoerd. Hij heerscht over Erankrijk, door de om
wenteling vergroot met België en den linkeroever van den Rijnover
geheel Italië, meer of min rechtstreeks over Zwitserland, waarvan hij de
middelaar, over het Duitsch Verbond, waarvan hij de beschermheer, over
Holland, waarover een zijner broeders koning is en dat hij eerlang zal
