575
de Niemen; het Russische leger is aan de andere zijde, aangevoerd door
Barclay de Tolly. De partij begint; op welke wijs zullen de twee tegen
standers haar spelen P Niets eenvoudigers dan er den knoop van bloot te
leggen en te doen begrijpen. Het Fransche leger was aanmerkelijk sterker,
vol onstuimigheid en geleid door een veldheer, die met de massa's de
vreeselijkste slagen wist toe te brengenalles deed hein dus eene ontmoe
ting begeerenwaarin het lot van den oorlog beslist zou worden. Het
Russische leger daarentegen was geringer in getalsterktede eenige hulp
bron van het vaderland, zoodat, als het in een' grooten slag verminkt werd,
aan zijn keizer geen middel van verdediging tegen den verwinnaar meer
overbleef. Deze toestand beheerschte de strategie van de twee opperbe
velhebbers Napoleon zocht een' slag, Barclay ontweek hem. Tn dat ont
zagwekkend tweegevecht is hij de bekwaamste officier, die zijn plan zal
volvoeren. Zoo Napoleon door zijne manoeuvres Barclay dwingt het ge
vecht, dat hij vermijdt, aan te nemen, zal hij meer zijn dan zijn tegen-
stauderzoo daarentegen Barclay door zijne manoeuvres aan dien zoo
nagejaagden veldslag ontsnapt, zal hij de meerdere zijn. Welnu, driemalen,
te Wilna, te Witepsk, te Smolensko ontkwam Barclay aan het ontzettend
groote en snel voortrukkende leger, dat Napoleon tegen hem slingerde;
zijn in zijne plannen verijdelde tegenstander was in Rusland doorgedrongen,
had mannen en paarden verloren, en het Russische leger, steeds ongedeerd,
bood hem zijne bajonnetten aan, aanhoudend gereed tot den aanval, zoodra
Napoleon voor een' terugtocht, dien elke voorwaartsche schrede gevaarlijker
voor hem maakte, den zoo onvoorzichtig doorloopen weg zoude teruggaan.
Alzoo was overal in dezen veldtocht Barclay de meerdere van Napoleon.
Men weet, dat in dit plan de slag aan de Moskowa louter een toeval
is, uitgelokt door den Russischen trots, die, dezen langen en wijzen te
rugtocht moede, het ontslag van Barclay en de benoeming van Kutusof
eischte. Deze koos zijn terrein uit, wierp veldwerken op en wachtte den
vijand af. Het was een misslag, maar op dien afstand was de slag, door
Napoleon toegebracht, zwak; hij won slechts een slagveld, het Russische
leger trok terug, zijne samenstelling bewarende en beschikbaar blijvende
voor de toekomstige, op handen zijnde aanvallende beweging. De verlie-
zeu waren aan beide zijden ontzettend groot, het grootst aan den Rus
sischen kaut maar met dit afdoend verschil, dat zij hersteld zouden
wordenen meer dan hersteld door de versche soldaten, die van alle zijden
toestroomden, terwijl zij onherstelbaar waren voor het Fransche leger, dat.
zoo verwijderd was van zijne operatie-basis.
Het was eene zonderlinge zinsbegoocheling, die Napoleon naar Moskou
voerde en die, gelijk alle zinsbegoochelingen, op hem alleen haren invloed
