601
En, voor zoo ver wij uit de laatst ontvangen telegrammen kunnen opmaken,
is dit geschied. Want als men reeds, door middel van luchtballons, reizigers
en brieven uit Parijs moet verzenden, dan zie ik geen kans, om veel proviand
naarhitmen te smokkelen.
Parijs is dus feitelijk ingesloten. Op welke wijze het duitsche leger dit ge
daan heeft, is ons voor het oogenblik volstrekt onverschillig. Genoeg, dat het
zoo is.
Na dit feit geconstateerd te hebben, behoef ik de andere argumenten van van
de Velde niet te weerleggen, daar zij, door dat eene feit, hunne waarde geheel
verliezen. Eene stad als Parijs heeft veel proviand noodig en, als deze eens op
raaktdan zal men zich moeten overgevenook zonder een geregeld beleg te
hebben doorstaan. Elk beleg heeft haar geregeld verloop, even als eene ziekte.
Wordt de patiënt krachteloos, zonder dat de kunst in staat is hem nieuwe krach
ten in te gieten; verlaat hem de eigen levenskracht, dan is het met hem gedaan,
en de dood maakt zich van hem meester hoe onwillig hij ook zijn moge.
In het eerstgenoemde geval zien wij hetzelfde gebeurenwanneer de toevoer van
buiten ophoudt en de vivres verminderen, terwijl de hoop om zicli, met geluk
kig gevolg, te kunnen doorslaan, met eiken dag geringer wordt. Op deze wijze
zijn, van af het beleg van Troje tot dat van Metz, alle vestingen moeten val
len in de handen van de belegeraars.
Het ongeluk datdoor het bombardement van eene versterkte plaatsover
deze en hare inwoners uitgestort wordt, laat zich door geene sentimenteele pre
dikatiën tegenhouden. Het is daarmede net zoo gesteld als met het schieten in
den veldslag, of het attaqueeren van groote kavallerie-massa's. Heeft het pro
jectiel den vuurmond verlatendan is er geen houden meer aanen zijn doel
isdood onder den vijand.
Vliegen de paarden over het slagveld en zie ik mijn broeder, ja mijn eigen
vader, gekwetst op den grond liggen, zoo moet ik daarover heen, en geen deus
ex machina zal hem zachtjes op zij dragen.
Dat is de oorlog
Hoe kan men nu zoo onverstandig redeneerenen beweren//dat hijdie Pa
z/rijs bombardeert, aan de verachting der geheele beschaafde wereld moest prijs
//gegeven worden"?
Het zoude jammer wezen voor de stad en de onschuldige menschendat is
duidelijk. Maar de Franschen willen het zoo. Zij verbeelden zich, dat hunne
hoofdstad iets voor moet hebben bij Weenen, RomeAntwerpen en andere groote
stedendie zij belegerd hebben van Sebastopol en Puebla wil ik nu niet spreken.
Met ijzeren consequentie bewandelt de krijgsgod de landenwaarover het
zaad der tweedracht is uitgestort. Wat ook onze moderne beschavingonze phi
losophic en philantropie tegen het voeren van oorlog mogen inbrengenzoo
lang de menschen met de wapens in de hand oorlog voeren zal het niet anders
worden, ja, is het zuiver onmogelijk, dat hel anders kan worden.
39