74
niet alleen bestemd is om tegen een' Europeeschen vijand te ageeren
maar tevens om ons gezag tegenover de inlandsche bevolking te steunen,
en dus zooveel mogelijk overal bij de hand zijn moet, om aan alle even
tualiteiten het hoofd te kunnen bieden, zoo achten wij het niet raadzaam,
de uit een politiek oogpunt belangrijke Westhoek, met de hoofdstad Ba
tavia, en de zoo rijke Oosthoek van Java, rustig in het bezit te laten van
den vijand, in afwachting, het hem gelegen komen zal, om ons leger in
midden-Java op te zoeken.
Feitelijk is hij, zoolang dat leger daar nog is, niet in het bezit van het
eiland, doch dat leger, gedoemd tot eene werkeloosheid in zijne, wel is
waar sterke positie, zal of ten gevolge van ontberingen, ziekte of sterfte,
zoodanig verzwakken, dat het, nadat de vijand zich elders vasten voet
heeft weten te verschaften, later niet meer krachtig optreden kan, of die
sterke positie moeten verlaten, om na vermoeiende marschen, waarbij alles
medegevoerd worden moet, den vijand in de door hem bezette landstreek
op te zoeken. In beide gevallen is het nadeel aan onze zijde.
Daarom dan ook zoude het volgens ons gevoelen veel doelmatiger zijn,
ons leger te velde in drie afdeelingeu te splitsen, en zulke positiën in de
binnenlanden van Java te doen innemen, dat wij van daar uit dadelijk te
gen den vijand kunnen ageerenwelk punt van aanval ook door hem
gekozen mocht worden.
Dat ageeren zal niet zoo krachtig kunnen zijn als wij wel zouden
wenschen, doch volgens onze meening is het noodzakelijk den vijand
geen rust te gunnen, en hem door kleine aanvallen en schijnbewegingen
bezig te houden, tot tijd en wijle onze andere troepen zich in de nabijheid
van het bedreigde of reeds bezette punt hebben zamengetrokken, om alsdan,
vereenigdhem ernstig aan te vallen.
Men bedenke wel, dat bij onze van het moederland zoo geisoleerde
positie, en bij de groote moeielijkheden, welke Java voor eene krachtdadige
verdediging oplevert, wijl de zoo uitgestrekte noordkust bijna overal te
genaken is, men alleen door spoedig handelen op de punten van aanval,
eenig resultaat van onze pogingen zal mogen verwachten.
Tot dat einde zal men dan ook in het te kort onzer strijdkrachten
zooveel mogelijk te gemoet moeten komen, door de daarstelling van mid
delen tot snelle gemeenschap tusschen de door ons in het binnenland in
te nemen positiën, en die is alleen te bereiken door den aanleg van spoor
wegen tusschen die positiën.
De spoorwegenal mogen zij voor dc handels- en particuliere be
langen niet urgent noodig zijn, en, uit dat oogpunt beschouwd, moeten
achterstaan voor andere lijnen, zullen meer bijdragen tot eene krachtige