gingen. Wij zullen hier slechts een eenvoudigen commutator be
schrijven.
Op een houten voetplankje staan 4 kolommetjes, waarvan er twee
dienen om een ivoren cilinder te dragendie door middel van een
handvat daar tusschen beweegbaar is.
Die cilinder is met twee stukken metaal belegdzoodanig daarop
bevestigddat zij met elkaar geen gemeenschap hebbenmaar ieder
voor zich met een der laatstgenoemde kolommetjes.
Aan de beide andere kolommen zijn koperen veêren bevestigd, die
ieder op een der platen rusten. Draait men nu de kruk na den
stroom verbonden te hebben, dan is het duidelijk, dat, doordien de
veêren nu of op het ivoor of op de andereplaat drukken, de stroom
niet doorgaat of omkeert.
Het telegrafeeren geschiedt op de volgende wijzedoor den stroom
kort en snel af te breken en door te laten gaanwördt de telegrafist,
door het tikken van het weeke ijzer op den magneet, attent gemaakt
dat er getelegrafeerd zal worden. Na op dezelfde wijze geantwoord
te hebben, dat het sein verstaan en alles in gereedheid is, begint
het telegram.
Bij de militaire telegrafie mag men op dat tikken te midden van
het geraas van een slagveldof het stooten van het voertuig op een
hobbeligen weg niet vertrouwendaarom wordt er een soort van bel
in den stroom geplaatst.
Deze kan men zoodanig inrichtendat een magneet een soort van
wekker doet afioopenmaar dit is door het daaraan verbonden
raderwerk nog al kostbaar. Daarom stelt men tegenover een electro-
magneet twee op elkaar steunende stalen staafjeswaarvan het eene
den hamer van een bel draagt. De stroom gaat door het tweede
staafje naar het eersteen van daar door de klossen van den electro-
magneet. Daardoor wordt het weeke ijzer, dat ook aan het stalen
staafje bevestigd is, aangetrokken en door het veêren slaat de hamer
op het klokje; de stroom wordt nu, doordat de stalen staafjes van
elkaar afgescheiden zijnafgebroken. Door hun veêren komen zij
tegen elkaar terug, wederom gaat de stroom door, en daar dezelfde
werking nu plaats heeft, hoort men een aanhoudend gebel.
Deze toestel is nu zoodanig aan den commutator bevestigd, dat
de stroom door de bel gaat; hoort men de bel, dan wordt de kurk
omgedraaid, en de stroom gaat door den seinontvanger en den sleutel.
Eindelijk heeft men bij het toestel van Morse nog het zooge
naamd relais. Hiervan wordt gebruik gemaakt, indien de stroom
