b. het toestel, dat hare uitwerkselen zichtbaar maakt; en
c. het geleidende lichaam, dat de El. overbrengt
a. De toestellendie de El. opwekkenzijn in twee soorten ver
deeld, lil. in el. zuilen of electro-chemische batterijen, en in eiectro-
magnetische werktuigen.
Wat de oorsprong der EL, van die natuurkracht of dat werkende
beginsel is, is nog niet bekend. Velen beschouwen haar als voort
gebracht door eene etherische vloeistof, die door de trillingen der
stofdeeltjes in beweging wordt gebracht.
Sommigen erkennen twee el. vloeistoffenanderen slechts één.
Men onderscheidt verder een statische en dynamische Ei.
De eerste bevat de verschijnselen die de El. in rust opleverten
wordt meest door wrijving veroorzaakt. Zij hoopt zich dan aan de
oppervlakte der lichamen met groote spanning op, en geeft .zich door
vonken te kennen.
De EL in dynamischen staat wordt meest door scheikundige wer
king voortgebracht, en gaat met enorme snelheid, bij wijze van stroom,
door de lichamen heen.
Zij onderscheidt zich dan van de statische door scheikundige ver
schijnselen en door hare verhouding tot het magnetisme.
Sommige lichamen geleiden de EL, andere niet; men ziet dat
proefondervindelijk bij de wrijvings-El.
Wat nu de twee soorten van EL aangaat, daarover zijn de natuur
kundigen het nog niet eens; sommigen nemen in elk lichaam ééne
soort, anderen twee soorten, nl. eene -+- en eene EL aan, die in
alle lichamen gebonden voorkomen, maar door wrijving, scheikundige
werking als anderszins kunnen gescheiden wordenmaar die dan eene
groote neiging blijven behouden, zich weer met elkaar te verbinden.
De geleidbaarheid is de eigenschap, die sommige lichamen heb
ben, dat de EL, aan een gedeelte opgewekt, zich onmiddellijk over
het geheele lichaam verspreidt, terwijl bij anderen de EL op de
plaats, waar zij is opgewekt, blijft opgehoopt.
Bij metalen verspreidt zich de EL onmiddellijk, daarom noemt
men die goede geleiders; slechte geleiders zijn bijv. caoutchouc,
gutta-percha enz.
Verschillende werktuigen zijn uitgedacht, om door wrijving EL
8
Kortheidshalve zullen wij de woorden electriciteit" en //electrische" door El.
en el. voorstellen.
