we zijn nu door dat die order niet begrepen wordt de periode
van verhandelingen in gesloten gezelschappen ingetreden, en ofschoon
er niettemin eenige verhandelingen warendie zeer veel belangstel
ling ondervonden, hebben de meeste dier schrifturen geen groot licht
voor onze oogen doen opgaan. Dikwerf lieten zij bij ons niets
dan twijfelachtige en onzekere indrukken achter. Sommigen heeft
men met nieuwsgierigheid gelezen en met belangstelling doorgebla
derd maar had men zulk eene verhandeling eenmaal gelezendan
moest men zich afvragen, wat men er eigentlijk van onthouden had.
Die stukken verheffen zich in niets boven en hebben voor het mee-
rendeel niet eens het gehalte van die honderde werken over krijgs
kunde, die te zamen genomen nog niet eens ééne goede handleiding
voor de beoefening dier wetenschap uitmaken. Een zoodanige hand
leiding moet nog vervaardigd worden
Welke opstellen vervaardigde men dan wel? Nu eens was het
over de nieuwe bewapening der infanteriedan weer over het gebruik
der spoonoegen in den oorlog of weer eens over de tactiek der ka-
vallerie dan wel over de artilleriesommigen zelfs gingen verder
en lazen afgeschreven stukken voor over den barometer of den electro-
ballistischen slingeronderwerpen die onzes inziens eigenlijk op
zoodanige bijeenkomsten minder behandeld moesten worden. Eerst
genoemde verhandelingen echter hebben ontegenzeggelijk haar nut,
maar zij moeten door zulke officieren voorgedragen worden, die wer
kelijk studeeren, maar niet door dezulken, die aan het overschrijven
daarvan een paar uren van hun nachtrust hebben gewijd, want, laten
wij elkander goed verstaanhet gros der officieren van de infanterie
iszonder te overdrijvenniet bij machte om over onderwerpen te
spreken of schrijven, als deze: 'Het gebruik der spoorwegen bij de
strategiede aanwending in den oorlog van den electrischen tele
graaf, de veldversterkingslzunstde vluchtig opgeworpen verschan
singen, het gebruik der kavallerie en artillerie, enz. Niet om het
nog eens te herhalen dat, in beginselgenoemde onderwerpen niet
zeer belangrijk zijn en het meerendeel der vraagstukken bevatten
die door de ondervinding der toekomst zullen moeten opgelost wor
den maar om die punten te behandelen moet men van genoemde
onderwerpen eene speciale stadie hebben gemaakt en bovendien in
't bezit zijn van particuliere stukken of documenten, die de officier
der infanterie dikwerf niet kan bezitten. Beter ware het dan om
voorlezingen te houden over onderwerpen als volgt: over hel menig-
vuldigst gebruik van tirailleurs en van minder diepe aanvalskolon-
300
