312
dit zeer veel moeielijkheden opleveren, vooral wanneer de. keuze
der te gebruiken werken bij genoemd onderwijs vrij zal zijn. Om
echter in dat bezwaar te gemoet te komen en tevens in eene vol
gens onze opinie lang gevoelde behoefte voor het leger te vol
doen, zoude men een handhoek voor den suhalternen officier der in
fanterie kavallerie en artillerie) kunnen vervaardigen, en het bezit
van zulk een handhoek voor ieder officier verplichtend stellen. In
dat handboek zoude het voornaamste aangestipt moeten worden
wat de subalterne officier moet kennen. Een dusdanig werk moest
als leerboek op genoemden cursus gebruikt worden. De instructeur
zoude bovendien verplicht zijn, om zich aan de indeeling van zulk
een boek te houden en de te behandelen onderwerpen door zijne
kennis en ondervinding uit te breiden en te verduidelijken. Want,
w-at het leger ontbreekt, is een zuiver leerboekden officier aange
vende, welke algemeene beschikkingen door hem genomen moeten
worden in gevallen, waarin hij zich kan bevinden en in de meeste
kleine handelingendie hij zal uit te voeren hebben. Er is misschien
niet één officier te vinden op de tiendie als hij te velde trekt
zich ernstig zal afgevraagd hebbenhoe hij zich in voorkomende
gevallen te gedragen zal hebbenbijv. bij de verdediging of den
aanval van een hentinghij het op patrouille gaan, hij het slaan
van bruggenhet betrekken van bivouacsde verkenning van kam
pongs en hosschen enz. enz. En al mocht hij zich dit soms heb
ben afgevraagd, dan zal bij nog niet altijd een bevredigend ant
woord hebben kunnen vindenhetzij door zijne eigene ideën te
volgen, of het een of ander werk over tactiek op te slaan, dat hem
geenerlei gezag waarborgt. Wat volgt hieruit? Dat men, tegenover
den vijand zijnde, er blindelings op instormt en derhalve veel man
schappen opoffert, of beschroomd te werk gaat en dus aarzelt.
Wij zullen over een goed handboek spreken dat èn op den cursus
der jonge officieren èn op de wetenschappelijke bijeenkomsten en
door ieder ander officier kan gebruikt wordenhetzij voor eigen studie,
hetzij om daaruit voor te dragen, hetzij om daarin naar gegevens
te zoeken met eene toepassing op het terrein. Is zulk een hand
boek volstrekt noodig? Ja, om verschillende redenen:
1°. De man van den godsdienst heeft zijn bijbel aanhoudend bij
de hand, waaruit hij telkens zijn geloof versterkt, zijne leeringen
puten voor eiken dag onderwerpen van overdenking en een zekeren
gids voor zijne gedachten en werken vindt.
De man van de wet heeft zijne wetboekende man der wetenschap
