gehoorzaamheid te dwingen. Passief verzet kan wanneer wij
namelijk de zaak goed inzien toch niet gerangschikt worden onder
«thütlicher Widersetsung Einzelner oder Mehrerer, sowie in Kriegs-
zeiten, bei Versammlung der Truppen, bei Allarmirungenbeira An-
riicken in das Gefechtim Gefechte, beiin Eückzuge und endlich
bei Yerwehrung der Plünderung und anderer schwerer Verbrechen."
Dat iemandzoo veelzijdig ontwikkeld als de heer Hauseene straf,
die volgens velen bij eene andere inrichting der 2e klasse van disci
pline bijna geheel zou kunnen ontbeerd worden, en die niet anders
dan ongunstig op het gevoel van eer en de eigenwaarde van den
soldaat kan werkenzou trachten te verdedigendoor aautetoonen
dat ze elders nog vrij wat strenger werd toegepast dan bij ons
hadden wij juist van hem niet verwacht.
Zwakkere verontschuldiging kan toch wel niet worden aangevoerd.
En daarenboven zijn de Engelsche krijgsinstellingen wij wezen
er hier voren op - niet van dien aarddat ze verdienen als voor
beeld te worden gesteld, Alles getuigt ddar van vasthoudendheid aan
het oude en zucht tot het tegengaan van hervormingen. nThe cat
of nine tails'' had dus wel achterwege kunuen blijven. De heer
Haus is het overigens, wat aangaat de hoofdzaak, volkomen met ons eens.
Ook hij wil afzondering van de in de 2e klasse van discipline ge
plaatste manschappen. En gebeurt zulks, dat is: worden de zich
misdragende militairen bij afzonderlijke kompagniën of detachementen
en onder streng toezicht vereenigd, en wordt hun zoodoende de
gelegenheid ontnomen om zich aan uitspattingen schuldig te maken,
dan zal van den rottau maar zelden behoeven te worden gebruik
gemaakten komt het er dus minder op aanof de straf van
rietslagen al dan niet behouden blijft.
Dat den chef de handen op allerlei wijze gebonden zijn, eu dat
het hem juist daardoor mangelt aan de macht om exemplaire voor
beelden te stellen, iets waardoor de krijgstucht onvermijdelijk moet
verslappengeven wij volkomen toeen evenzoo ineenen wijdat
het in vele gevallen ondoenlijk is, die trapsgewijze verzwaring van
correctiën in toepassing te brengen, welke bij verschillende voor
schriften en bepalingen werd aanbevolen.
507
«Men zegt: Onze soldaat heeft geen eergevoel, daarom slaan wij hem; neen,
omdat gij hem slaat zal hij geen eergevoel hebben." (Frederik von Gagern, generaal
in Ned. dienst, belast geweest met eene militaire zending naar Ned.-Indië).