578
Een der afgevaardigden van de Conventie had het verraderlijk
toegelegd op den val van den generaal Custinedie dan ook naar
Parijs werd opgeroepen. Opmerkelijk is het onderscheid tusschen
het gedrag van de linietroepen en dat van de vrijwilligers in deze
aangelegenheid. De eerste riepen uit//Leve CustineZonder
Custine geen leger! Wie zegt u, dat wij vertrouwen zullen hebben
in den generaal, dien men ons geven zal?" Zij zeiden allen: //Zoo
Custine schuldig is, straffe men hem; zoo hij onschuldig is, zende
men hem aan ons terug." De vrijwilligers daarentegen zeiden//De
Conventie heeft wèl gedaan door hem niet aan ons terug te zenden,
omdat hij verdacht is."
De volksvertegenwoordiger Calès schreef den 28sten Juli 1793:
//weldra zal niet één van uwe officieren kunnen lezen of schrijven."
Den 12den Eebr. 1794 moest dan ook een besluit genomen
worden, dat geen burger bevorderd kon worden, van den rang van
korporaal tol dien van generaal en chef, die niet kon lezen en
schrijven.
Onder de merkwaardigste inlichtingen behoort die van den burger
Vezu, aanvoerder van het derde Parijsche bataljon bij het Noorder-
leger. Hij schreef den 24sten Juli 1793 aan den voorzitter van de
Nationale Conventie:
//Ik weet, dat lieden, gewoon te huis op hun gemak terekeuen,
in ieder soldaat een Mucins zien, in alle chefs helden, in alle
Pranschen ware soldaten. Wat rekenen zij slecht, de arme lui!
Laat hen zich eens te midden van onze legers begeven; zij zullen
de geheele zuivere waarheid zien; zij zullen van oordeel zijn, dat
het voor een redenaar gemakkelijk is in een oogenblik geduchte
legers te vormen. Wantrouw zulke lieden, want zij trachten u
slechts te bedriegen.
A repondu quil est leure amie de l'anfance.
A lui represanté quil nest pas juste dans sa repouse attendue que place de la Re
volution il ny a pas de maison qui se nome la maison a Cottée done il vient de
nous declares.
A repondue quil entandoit la maison voisine du citoyent Letems.
A lui representes quil nous fait des frase attandue quil nous a repettes deux fois
la maison a Cotté.
A repondue quil a dit la vérité. (Zie over de vonnissen van 1792 1795
Berriat Saint-Prix, La justice révolutionnaire1870, 2e uitgaaf).
Men weet ook, dat een der onbekwame ministers van oorlog in dien tijd na zijn
Ontslag den kost niet kon vinden en daarom aan zijn opvolger verzocht bode bij het
ministerie te mogen worden. Pr.