Y A R I A.
lets over mortieren. Als men de geschiedenis der gevoerde oor
logen in dezen Archipel, tusschen Europeanen en inlanders, raadpleegt,
dan vindt men dat de mortieren, meer bepaald de kleine, daarin
eene groote rol hebben gespeeld.
Bij het bespreken van kleine gevechten wordt meestal gewag
gemaakt van hand- of Coehoorn-mortierenvan bergmortieren (katten-
kopjes) of van mortieren van 12 d», en bij verreweg de meeste gele
genheden wordt hunne uitwerking hoog geroemd.
De inlanders hebben er een onbegrensd respect voor en noemen
ze prijoek api.
Deze vuurwapens hebben het voordeel van op alle voor infanterie
bruikbare terreinen medegenomen en opgesteld te kunnen worden,
ze zijn niet moeielijk te behandelen, en maar weinig oefening kost
het, om ze te leeren laden, richten en afsteken.
In deze streken, waar men dikwijls moerassen en rivieren over
trekken, steile bergpassen en rotsen beklimmen en uitgestrekte wil
dernissen of bosschen doorworstelen moet, om een fanatieken vijand
te bestrijden, die de gewoonte heeft zijne versterkingen op de meest
ongenaakbare punten van het terrein aan te leggen, is zoo een vuur
mond voor de aanvallersbepaald onmisbaar.
En tochvreemd verschijnselmen ziet deze zoo hoog geschatte
mortiertjes in den gulden vredestijd maar uiterst zelden gebruiken.
Pour parler de l'armée, il faut avoir vécu
dans son sein.