641
En wat is nu, zoo hooren wij in onze gedachte enkele tegenstan
ders van expeditiën uitroepenwel het resultaatdat ten koste van
zooveel menschenoffers is bereikt? Zou het niet beter geweest
zijn, er eenige kundige ambtenaren heen te zenden, met opdracht,
de hoofden aan het verstand te brengendat men verkeerd was
ingelicht omtrent de bedoelingen van het gouvernement Wanneer
zijdie zoo sprekenslechts een flauw denkbeeld hadden van de
Indische krijgsgeschiedenis, dan zou het voldoende zijn, hen te wijzen
op de krijgsgebeurtenissen van den laterentijd. Zij zouden daaruit
dan kunnen leeren, dat elk degelijk verzet, dat niet onmiddellijk door
de bajonetten werd onderdrukt, slechts tot bloediger of, wat voor hen
meer gewicht in de schaal legt, kostbaarder expeditiën heeft geleid-
De gelden, die tegenwoordig door Nederland besteed worden aan
het onderhoud van het leger aldaarmogen verkwisting schijnen in
het óog van kortzichtige burgers, die slechts het dadelijk belang,dei-
schatkist en niet het algemeen belang des lands op het oog
hebben, maar met de gelden, die benoodigd zijn voor het onder
houd van een leger hier te landezal datgelooven wijvoorloopig
nog wel niet geval zijn.
En toch hoort men niet alleen in Nederland, maar ook in Indië
dikwerf klachten rijzen over de uitgaven voor het leger.
In onze gedachte vergelijken wij hen, die hier te lande zoo spreken,
met de bovenbedoelde kortzichtigen.
Ook zij toch hebben slechts een beperkt belang op het oog en
beschouwen alleen, welke groote doelmatige verbeteringen er wel niet
in den een of anderen tak van dienst zouden kunnen worden aange
bracht, wanneer diezelfde gelden eens niet voor het leger waren besteed.
Maar, en die vraag stellen wij zoowel hen, ais de bovenbedoelde
bekrompen egoïstenhebben zij het spelen van kinderen wel eens
aandachtig gadegeslagen? Zoo ja, dan zullen zij daaruit gezien
hebben, dat ook onder hen de wil van een enkele hunner domi
neert. Dat verschijnsel laat zich alleen verklaren doordien die eene
een zedelijk overwicht heeft op zijne speelmakkers. Dat zedelijk
overwicht heeft hij niet verkregen door eiken dag met zijne makkers
te vechten, maar web, omdat zij weten, dat hij desverkiezende elk
oogenblik in staat ishun hoofd voor hoofd door zijne physieke
krachten tot de opvolging van zijn wil te dwingen.
Hetzelfde verschijnsel doet zich, natuurlijk op veel grooter schaal,
in Nederland tegenover de andere Europeesche staten en ook hier te
lande tegenover de inlandsche bevolking voor.
