124
litieken en militairen aard, die de verdediging van Batavia, zoowel
met als zonder vestingwerkenals ten eenenmale onraadzaam moeten
doen verwerpen.
Wij zullen wel niet behoeven te zeggen, dat wij hier het oog-
hebben op verdediging tegen een ernstigen aanval. Dat Batavia,
evenals Samarang, aan de zeezijde moet verdedigd worden tegeneen
coup-cle-maind. i. tegen partiëele ondernemingen des vijands, met
enkele duizende manschappenligt in den aard der zaakhandels
plaatsen van het gewicht dier beide steden mogen niet door den
eersten den besten kaper afgeloopen kunnen worden. Daartoe dienen
de s^vz^rZverdedigingswerkeustrekkende om de landing van kleine
troepenafdeelingen te bemoeielijken en zoo mogelijk, geheel te verhin
deren. Die strandbatterijen zouden echter tegen een betrekkelijk
"root leserdat ook gevoegelijk op eenigen afstand van Batavia kan
lauden, natuurlijk weinig of geen waarde hebben.
Uit het bovenstaande volgt, o. i. zoo logisch mogelijk, dat, hetzij
men Batavia verdedigt of nietde plaatsing van den zetel des bestuurs
aldaar in oorlogstijd eene groote fout zou zijn: in het eerste geval
verlamt men de verdediging van het geheel en wordt de regeering
ingesloten en dus zijne werking naar buiten vernietigd; in het tweede
o-eval is onze geheele regeeringsinrichting a la merci des vijands,
uie niet zal wachten om daarvan te profiteeren. In beide gevallen
lokt men den vijand naar Batavia, en stelt deze stad dus aan ver
nieling blootterwijl zij anders zou staan onder de bescherming van
het volkenrecht. Men kan dus ook niet in het welbegrepen belang
van Batavia wenschen, dat die plaats tevens bestuurszetel blijve.
Men spreekt van prestigedat bij eene verplaatsing van de regee
ring verloren zou gaan. Maar zou men werkelijk meenendat het
prestige verminderen zoude, indien de besluiten van den Gouverneur-
Generaal, in stede van uit Buitenzorg of Tjipannas, van elders, b. v.
Kedong-Kebo uitgingen Of indien de Directeur van Binnenlandsch
bestuur, in plaats van te Batavia of Buitenzorg, te Kedong-ivebo
resideerde? Welken invloed heeft het op het prestige gehad, dat
de Algemeene Secretarie van Batavia naar Buitenzorg verplaatst en
later van Buitenzorg weder naar Batavia overgebracht werd
Wij zien in dat spreken over prestige, in dien zin, niets dan ij del
woordenspel. Wil men waarlijk dat prestige handhaven, dan zorge
men, dat de werking der regeering en regeeringslichamen in tijd
van oorlog onbelemmerd en onverzwakt blijve; dan brenge men dus,
met andere woorden, beide over naar eene plaats, die de vijand
