Tot zoover waren wij met onze beschouwingen gevorderd, toen
ons de memorie van toelichting op de koloniale begrooting van 1872
in handen kwam, en we dus in staat werden gesteld, de juiste
woorden des Ministers omtrent de hier behandelde aangelegenheid
weer te geven. De lezing daarvan noodzaakte ons nietonze beschou
wingen om te werken, doch wèl verplicht zij ons thans, ze nog
eenigszins aan te vullen.
In de eerste plaats trof ons de mededeeling des Ministers
i' Eenstemmig waren de adviezen van de geraadpleegde militaire
autoriteitendat een hoofdvereischte voor eeue voldoende verdedi
ging van Java legen aanvallen van buiten is de verplaatsing van
den hoofdzetel des bestuurs naar de binnenlanden
Wij behoeven hier weinig bij te voegen. Waar alle militaire
autoriteiten de verplaatsing van den zetel des bestuurs naar de binnen
landen een hoofdvereischte noemen voor een voldoende verdediging
kunnen wij ons niet verklaren, hoe andere autoriteiten, voornamelijk
om de kosten, die verplaatsing onnoodig kunnen oordeelen. Welke
motiven de militaire autoriteiten voor hun advies gehad hebben, kan
door ons natuurlijk niet worden nagegaan; in hoofdzaak zullen zij
vermoedelijk met onze beschouwingen overeenkomen. Wellicht hebben
zij daarbij ook nog gewezen op liet gemis aan autonomie hier te
lande, op de mindere zelfstandigheid der residenten, in vergelijking
b. v. met die der provinciale en gemeente-besturen in Nederland, in
welke mindere zelfstandigheid wel geene belangrijke wijziging mo
gelijk zal zijn, en die het te meer noodig maakt om de geregelde
werking het hoofdbestuur in oorlogstijd zooveel doenlijk te verzekeren.
Wij willen hierover niet verder uitwijden, omdat wij ons dan begeven
op een terrein, dat minder voor het militair tijdschrift past.
Welke beweegredenen nu trouwens alle militaire autoriteiten
en daafonder zijn er zeker geweest van zeer uiteenloopende richting
en zienswijze omtrent de verdedigingtot hun advies hebben geleid;
wij zijn, zoo als boven gezegd, wel geen bijzondere voorstanders
van autoriteitsgeloof en hechten meer aan eene uiteenzetting der be
ginselen dan aan namen, zonder meer, maar kunnen ons toch niet
ontveinzen dat we in die namen een krachtigen steun krijgen voor
ons wellicht zwak betoog. Waar alle der zake kundige autoriteiten
den Minister hebben toegeroepen: //wilt ge de verdediging van Java,
verplaats dan den bestuurszetel!" is, naar onze meening, de Minister,
die de aangevoerde motiven niet heeft kunnen ontzenuwen, niet ver
antwoord, zoo hij thans, om der kosten wille, van die verplaatsing
130
