138
hoofdzakelijk berusten op orde, regelmaat, gehoorzaamheid aan den
meerdere, stipte opvolging van gegeven bevelen, zindelijkheid enz.?
Wordt een oorlogschip tot transportschip ingericht en de equipage
wellicht tot op teruggebracht, de hangmatten van matrozen voor
de soldaten ingeruimd en moeten deze wat niet anders dan be
vorderlijk voor hunne gezondheid kan zijn den matrozen in hunne
gewone diensten de behulpzame hand bieden, dan zoude men toch
niet geloovendat de soldaat daardoor in een abnormalen toestand
was? Wij denken daarentegen, dat men in dit laatste geval met
veel minder zieken op de plaats van bestemming zal debarkeeren,
dan anders het geval zoude zijn. Niets beter voor het onderhoud
der gezondheid dan beweging. Dat het vervoer van troepen op oor
logschepen particuliere en pakket-booten zóó nadeelig werkt op de
gezondheid der manschappen en bij aankomst ter bestemder plaatse
vele zieken zullen moeten worden gedebarkeerdlaten we aan de
ondervinding der laatste jaren over.
Eene andere opmerking achten we hier niet te onpas. Dat wij
in een tijd leven, dat Indië niet zoo productief meer is voor Neêr-
land's schatkist, wordt zeker door niemand tegengesproken. Wij
zullen dus zuinig moeten zijn. Tegen transportschepen hebben we
nietsmaar voor dit oogenblik achten we in Indië het hoogst nood
zakelijke en billijke, dat nog in menig opzicht ontbreektdringender
dan het meer aangename of geriefelijke.
Keeren we evenwel tot ons onderwerp terug.
Wellicht meer dan in eenig ander land, moet er in den Indischen
archipel eene goede samenwerking van land- en zeemacht bestaannu
de gelegenheid tot vereenigd ageeren in zoo ruime mate aanwezig is.
De gevallen, waarin dan de marine hoofdzakelijk zal moeten op
treden ter ondersteuning van de landmachtkunnen tot de volgende
hoofdpunten worden teruggebracht:
1°. In het aanvoeren van levens- en krijgsvoorraad. Wanneer
men in onbekende streken de operatiën wil beginnen, wanneer de
bevolkingdie men gaat beoorlogende landstreek heeft verlaten
achter zich maar al te duidelijk de kenteekenen latende van vernie
ling en verwoesting, dan moet die voorraad, tot het welslagen der
krijgsoperatiën zoo onontbeerlijkvoortdurend en geregeld worden aan
gevoerd. Zonder oorlogsmarine of schepen, die onder haar toezicht
staan, zoude zulks niet mogelijk zijn. Moet men koopvaardij-sche-
peu in dienst stellen, dan dient er een plan te worden opgemaakt,
zorgvuldig aanwijzende de manier, waarop de ligplaatsen voor troepen
