149
op te ruimen en tot den aanval over te gaan. Zonder de krachtige
hulp der marine, die zich bijzonder onderscheidde, ware zulks wel
licht niet gelukt.
Het was ook vooral door het vuur der marine, dat in 1849 onze
troepen op Bali konden landen.
Wijdeb wij thans aan eene andere marine in den Indischen archipel
onze aandacht, die, nevens de Koninklijke marine, meer dan eens
hare diensten aan het vaderland heeft bewezen; die stiefzusterlijke
afdeeling onzer oorlogs-marine, wier gezaghebbers en bemanning in
den abnormalen toestand van burgers verkeeren, die, behalve tot
civile ook tot militaire diensten geroepen wordendie aldeeling
onzer marine, welke zoo noodzakelijk is voor de wering van zeeroof,
het beschermen van den handel en van onze strandenhet verleenen
van hulp aan in gevaar verkeerende schepen, enz. Wij bedoelende
Gouvernements-marine.
De Gouvernements-marine vroeger civile schooners en kruis-
booten genaamd heeft sedert 1858 eene belangrijke reorganisatie
ondergaan en bestaatbehalve uit de reeds door ons genoemde vaar
tuigen, uit eene niet onaanzienlijke macht van stoomschepen, die
tamelijk zwaar bewapend en bijna als oorlogschepen uitgerust worden.
De kommandant der zeemacht in Ned.-Indie is tevens belast met
het opperbevel over de Gouvernements-marine. De organieke formatie
van deze was op 1 Januari 1871 aldus:
3 schroefstoomschepen
9 raderstoomschepen
17 kotters, 1
V gewapende booten 55.
38 schoeners J
15 adviesbooten.
De steamers der gouvernements-marine, die aan de Bandjerma-
singsche expeditie van 18591863 deelnamen, waren de Tji-pdnas,
Van Os, Boni en Bennett.
Zeer uiteenloopend zijn steeds de meeningen van specialiteiten
der marine geweest, of er eene eigenlijke Indische marine moest
bestaan, dan wel of de marine in deze gewesten een iutegreerend
deel van de Nederlandsche of Koninklijke marine moet uitmaken.
In de vorige eeuwen kan hiervan nimmer sprake geweest zijn. De
O. I. Compagnie had hare eigene schepenbemand met soldaten en
matrozendie van haar en niet van de Algemeene Staten afhankelijk
waren. Onze heerschappij in den Indischen archipel rustte toen op
