189
te slaan; op grond dier ondervinding kunnen we dan ook gerust zeggen:
er werden door de maatregelen die de afschaffing steunen moestenwel
huichelaars gevormd, maar geen afschaffers, terwijl de kameraadschap in
de korpsen werd vernietigd. De soldaten afschaffers werden gescheiden
van hunne collega's niet afschaffersin de kantine werden hen afzon
derlijke localen aangewezenwaarbij dat der laatsten bijna geen zitplaats
aanbood, dat der eersten van stoelen was voorzien; in de kazerne hadden
zij insgelijks afzonderlijke chambre'es; tot de onaangenaamste en vuilste
corvees werden de niet-afschaffers gekommandeerdmet sparing der anderen,
die toch gelijk met hen in de controle stonden. Wij hebben onderofficieren
zien aanstellen, die voor den korporaalsrang niet geschikt waren, maar
boven hun mededingers uitblonken door een bewijs van lidmaatschap.
Wij hebben 't den kommandant van het 15c bataillon zeiven hooren zeggen,
toen de bataillons-adjudant kwam te mankeeren, dat hij geen officier voor
die betrekking wilde voordragen, dan een die lid was van de afschaffings-
vereenigingliever zoude hij dan een officier van een ander korps vragen;
een luitenant meldde zich den avond van dien dag aan voor de afschaffing
en hij werd adjudant. Wij hebben officieren als kommandanten naar
posten zien zendendie kort te vorenwegens verregaand misbruik van
spiritualiënvan andere posten waren afgelostmaar na terugkomst ter
hoofdplaats tot de afscliaffings-vereeniging waren toegetreden. Wij hebben
zelfs welverdiende zware bestraffingen zien opheffenomdat de schuldige
aanzoek deed voor het lidmaatschap. Wij hebben afschaffers gekend die
in het geheim zich geregeld aan sterken drank te buiten gingen. Wij
hebben hardnekkige weigeraars om toe te treden tot de vereeniging, zien
verbannen naar Nias, Singkel, Sibogha en andere lustoorden ter kuste.
l)at de generaal-majoor gouverneur, van dit stelsel niets wistmaar zijn
stafofficieren, ijverigen strevende naar de vervulling zijner wenschen dan
hij zelf, in vereeniging met den president van het genootschap, dit
aldus opschroefden, en den generaal den schoonen schijn want werkelijk
werden door die maatregelen veel namen op de lijst der afschaffers ge
schreven en veel brevetten uitgereikt voor het ware lieten zien, willen
wij gaarne geloovenwij houden ons overtuigd dat de generaal geheel
ter goeder trouw was, maar zijne schwarmerei leidde tot geheel verkeerd
resultaat. Het is dan ook zeer natuurlijk dat onmiddellijk na zijn vertrek
naar Batavia, het geheele afschaffings-genootschapdat op zulke ondeug
delijke grondslagen rustteophield te bestaan. Hoeveel autoriteiten zich
daarbij gecompromitteerd hebben, en {oonden dat hun woord en belofte
eigenlijk geen pijp tabak waard warendaarvan zullen wij hier maar geen
voorbeelden aanhalen. De zaak behoort tot de geschiedenis en de meesten
der in haar betrokkenen zijn reeds lang van het tooneel verdwenen. Wij
hebben haar dan ook alleen maar opgehaald, naar aanleiding van het in
de jongste aflevering van het Tijdschrift van Ned. Indië daarover geschre-
