257
jecten is men reeds beloond door het aanvaarden van den strijd en
het beproeven van het oorlogsgelukwant slechts hij is verloren, die
zich-zelven verloren acht. Hadden de Kussenonder het opgeven
van Sebastopol, eiken strijd met de westelijke mogendheden angst
vallig vermeden, zoo zouden de laatsten (afgezien van de persoon
lijke behoeften van eenig hoog personage) in het geheel geene erns
tige reden gehad hebben om naar verdere coups de tonnerre om te
zien; zij konden zeggen: //wij hebben gewenkt en Rusland heeft
gehoorzaamd." Meer behoefden zij waarlijk niet te verlangen. Zij
hadden dan de Turken vati hunnen vijand bevrijd en mochten rustig
den verderen loop der zaken afwachten, terwijl zij zich tot blokkade
en het onveilig maken van de kusten bepaalden. Scheen het hun
echter noodig toe nog wat meer te doenzoo zouden zij een nog
veel belangrijker veld voor hunne werkzaamheid gevondenhetzij in
Azië (volgens de meening van den Generaal Knoop, vroeger uitge
drukt in den Gids, hadden zij dit toch moeten doen. Fit.), hetzij
aan den Donauwaar het klimaat den Kussen niet veel gunstiger
is dan den Franschen(In het jaar 1829 lagen van het leger van
nen generaal Diebitsj-Sabalkanski aanhoudend drie vierden in de
hospitalen. Gedurenden den Krim-oorlog leed de Fransche divisie
Espinasse in de Dobrudsja vooral door de cholera, bij verwaarloozing
van alle voorzichtigheidsmaatregelen bij slecht geregelde verpleging.
Verstandige voorzorg zou ook hier veel kwaad voorkomen hebben),
hetzij in de Oostzee.
Wat het laatste betreft, nl. een' aanval op St. Petersburg, ismen
in zeldzame tegenspraak met zich-zelven vervallen door aan de eene
zijde de verdediging van Sebastopol als overtollig te verwerpen en
aan de andere zijde, uit vooringenomenheid tegen de vestingen, te
beweren//Kronstadt heeft slechts toenmaals St. Petersburg be
schermd, doordien de verbondene Franschen en Engelschen in het
geheel niet in staat waren de oorlog op twee tooneelen beslissend-
aanvallend te voeren." Juist het omgekeerde is waar. Men mag er
aan twijfelenof een rechtstreeksche aanval op St. Petersburg te
water of land immer tot het doel geleid haddaar hier het vraag
stuk van de verbindingen ten voordeele van de Kussen werd beant
woord (in de Krim was het omgekeerd). Neemt men echter met
enkelen het gelukken van zulk een1 aanval als waarschijnlijk aan
mo bewees juist Sebastopol aati de Russen den onwaardeerbaren
dienstdat het de vijanden van de nog veel belangrijker hoofdstad
des rijks afhield en hen hunne kracht en oorlogsmiddelen deed uit-
