taire van 1870, wil de verschillende verplichtingengevechtstoestan-
den eu gevallen die zich in den oorlog kunnen voordoensamen
vatten in een boekje, dat, door generaals van ondervinding samen
gesteld, het vademecum van den officier zou moeten zijn. Dit boekje
moet hij (volgens den schrijver) overal bij zich hebben het moet
jaarlijks worden gerepeteerd, ik zou zeggen het moet van buiten
geleerd worden. Jaarlijks worden de regels van dit boekje toege
past op verschillende terreinen, en de veranderingen besproken,
die in die regels noodzakelijk blijken te zijn. Nu moet ik ronduit
zeggen, een hartelijke vijand van //van buiten leeren" te zijn't
heeft m. i. iets papegaai-achtigs en staat vierkant tegen den eisch
van verstandsgebruik, den eersten eisch voor een goed officier. En
zoo het dan ook volgens de meening van sommigen, in vroeger
tijd ten minste, nog noodig mocht wezen om de kadets te Breda
de theorie van den kleinen oorlog van bladzijde tot bladzijde van
buiten te laten leerenomdat de ondervinding had doen zien dat
de jongelui er anders niet veel aan deden en er zich in den regel
met een praatje,, gekruid door //het terrein en de omstandigheden'
zochten af te maken voor officieren kan en mag ouzes inziens
van zoodanige manier van studeeren, met het geheugen in plaats
van met het verstand, geen sprake zijn.
Ik kom thans tot het laatste gedeelte mijner verhandeling:
3e. Hoe kan de officier dit het beste leeren, hoe kan men een
officier het beste beoordeelen, hoe kan men lust tot studie aan-
kweeken.
Zoo als nu de wetenschappelijke oefeningen gehouden worden,
leert de officier daar weinig of niets, en kan men hem niet beoor
deelen. Eenmaal per jaar ongeveer moet hij iets voordragen, dat
liefst niet langer dan een uunnoet duren; reeds vóór het begin
wordt den spreker van alle zijden ingefluisterd //je maakt het im
mers niet te lang"? en hij zou niet zoo onkameraadschappelijk wil
len zijn, om, als die er niet op gesteld zijn, zijne wapenbroeders
langer dan een uur bezig te houden. In dat uur wordt het een
of ander onderwerp waar men boeken vol over zou kunnen schrij
venbehandeld, als daar zijn: legerorganisatiëninvloed van ach-
terlaadgeweren op de hedendaagsche tactiek, wapening, torpedo's en
pantserschepen; vragen, aangelegenheden van kolossalen omvang,
meestal niet. a la portee van een subaltern officier. Laat ons het
kind bij zijn naam noemen; 't zijn in den regelde uitzonderingen
270