Met de besproken keunis toegerust en het ve-rder eens zijnde,
welk nut voor den militair te trekken valt uit elk der beide hiervoren
bedoelde kaartensoortenkan het niet moeielijk zijn, het onderricht
in 't lezen van kaarten te regelen.
Dat nut is zelfs voor den weinig practisch gevormden officier niet
twijfelachtig.
Stellen toch de overzichtskaarten ons in de gelegenheid, een
algemeen, duidelijk overzicht te verkrijgen van een of meer gewesten,
waaruit men kan leeren kennenhet algemeen verband tusschen
de middelen van gemeenschapzoowel bij offensieve als defensieve
handelingenden algemeenen toestand van het terreinde belang
rijkheid van landingspunten of accessen naar het binnenland, de
ligging van versterkte punten, iu 'tkort, al zulke hoofdzaken,
waarop zich de verdediging van of de aanval op eene landstreek
dient te baseeren de detailkaarten zijn hetdie ons nader kennis
doen maken met de bijzondere toestanden van die als gevaarlijk of
gunstig beschouwde punten.
Het oordeel daaromtrent toch hangt af van den aard der commu
nicatiemiddelen met de daarin gelegen bruggenovervaarten enz.;
van de ligging dier punten, ten opzichte van het omringende ter
rein, namelijk of ze al dan niet gedomineerd worden; van de ge
schiktheid tot het nemen eener stelling aldaar, of tot het verster
ken daarvan door middel van permanente of temporaire verdedigings
middelen; voorts nog van de natuurlijke hulpmiddelen, welke men
er aantreft voor eene offensieve of defensieve handelingvan de der
waarts voerende accessen en van daar uitgaande retraitewegen
van de uitgestrektheid van het te observeeren terreinom overvallin
gen of omtrekkingen te voorkomenvan de gesteldheid der landings
plaatsen, dat is dus van den toestand der stranden en ankerplaat
sen van de terreinhellingenvan de zwakke puntendie men aan
eene of andere versterkte stelling toekent; in het algemeen, vaneen
aantal bijzaken, welke wij grootendeels uit die detailkaarten kunnen
leeren kennenof die er iu ieder geval voeldoende op zijn aan
gewezen, om diensvolgens het later te verrichten terreinonderzoek te
regelen.
Is dus de vaardigheid in het lezen van overzichtskaarten een eerste
vereischte, om zich spoedig vertrouwd te kunnen maken met het
oorlogsterrein in het algemeen en daarop zijne verdediging of troe
pen bewegingen in groote trekken te regelen, die in 't lezen van
detailkaarten is van niet minder nut, wijl men zich dan spoedig
300
