421
tiëndeels als hoofdsteden van provinciënnevendepöts eene zekere
secundaire waarde hebben, en tevens, naarmate harer ligging, veelal
meer vijandelijke strooptochten en ondergeschikte operatiën dan ern
stig doorgezette aanvallen te verwachten hebben. Bij deze plaatsen
is in den regel zoodanige sterkte en bewapening geheel toereikend
welke ze tegen een coup-de-main van een vijandelijk korps van
tamelijke sterkte dekt; enkele gedetacheerde forten of citadellentot
vermijding van een bombardement van de gevaarlijkste zijde en
tevens tot het onschadelijk maken van de eventueel verloren plaats,
kunnen, zoo de bijzondere toestanden van het terrein dat noodig
makendaaraan nog toegevoegd wordeneen grootere uitgaaf aan
versterkingen of aan uitrusting is bij zoodanige plaatsenwegens
hare ondergeschikte en tijdelijke waarde, zelden gerechtvaardigd.
Wij hebben hier dus drie klassen van versterkingen genoemd.
De versterkte plaatsen eens lauds naar deze klasse juist te rang
schikken en volgens deze rangschikking te behandelen, is een belangrijk
punt bij de vaststelling van het verdedigingsstelsel des landsdeze
taak is vooral zeer gewichtig en moeieiijk, wanneer het eene beslis
sing geldt aangaande reeds bestaande, maar niet in volkomen goeden
staat zijnde vestingen. Bij deze moet men, naar de strategische en
tactische ligging en inrichting daarvan, duidelijk en bepaald beslissen,
of men ze (misschien met vervanging door nieuwe werken) van
onwaarde verklaart of eenvoudig voor secundaire doeleinden laat
bestaandan wel of men daaraan alle middelen wil ten koste leggen,
die ze tot een der bovenbedoelde steunpunten van de strategische ver
dediging geschikt maakt. In dit opzicht make men zich geene bedrie-
gelijke voorstelling: het nut, dat eene vesting in den oorlog bewijst,
hangt geheel af van de zorgdie daaraan (in vredestijd) is besteed;
en bijna altijd ziet men ven vestingen welke op het beslissend oogeu-
blik weinig beteekendendat zij vroeger in het een of ander opzicht
sterk verwaarloosd warenof dat men iets van haar vorderdeleaartoe
zij door hare ligginginrichting enz. niet in slaat waren.
li enige vergelijkingen tusschen permanente en tijdelijke versterkingen.
Bij de beslissing omtrent het veuledigingsstelsei eens lands moet
rekening worden gehouden met de beschikbare krachten; zoowel
met de geldelijke middelen van den staat als met de noodige bezet
tingstroepen. Men moet zich hierbij echter niet op een dwaalspoor
laten leiden door het gezegde van sommigen, dat vestingen bronnen