gevaarzich heeft kunnen onthouden van zijne troepen en zijne
stellingen te bezoeken, de eenvoudigste schikkingen voor het ge
vecht te treffen en op zijn' post het onweder af te wachtendat
los gaat barsten. Maar wat men nimmer zal willen geloovenis,
dat hij bij het geraas van het vreeselijke kanonvuur, dat op onze
geheele linie wordt geopend, bij de tijding van den aanval, die te
gelijk op al onze troepen wordt gedaan, niet van zijne plaats gaat,
geene bevelen afzendt en zich vergenoegt met te antwoorden aan de
officierendie hem komen inlichten omtrent hetgeen er voorvalt op
één of twee uren afstands van zijn hoofdkwartier: //liet is wel,
uw generaal heeft sterke stellingenlaat hem ze verdedigen. Deze
weinige woorden vatten al de instructies te zamen, gedurende den
slag overgebracht aan de kommandanten van die troependie tot
zeven uur des avonds heldhaftig moesten strijden tegen zulk eene
overmacht.
//De generale staf was in ongeduld en angst, in afwachting van
den last tot oprukken, al de officieren waren gereed, niet twij
felende, of zij moesten den eersten oogenblik den besten den maar-
sclialk vergezellen of zijne bevelen overbrengen. Maar de minuten
verloopendaarna de uren. Eindelijktegen twee uur in den
namiddag waarschuwt men vijf officierendat zij te paard zullen
moeten stijgen en zich in het fort Saint-Quentin bij den maarschalk
voegen, die besloten heeft te vertrekken. Zij ijlen voort, vreezende
den maarschalk niet meer aan te treffendie zich zeker naar liet
tooueel van den strijd moet hebben begeven. Hoe groot was met
hunne verbazing, toeu zij hem op het plateau zagenwaar hij van
zijn paard gestegen was en zelf in eene tegenovergestelde richting
twee of drie stukken van 12 pond deed pointeeren tegen eenige
Pruisische bataljonsdie men gewaar werd op de hoogte van Vaux
en J ussy
//Het geraas der ontbrandingen, de richting van het vuur lieten
toch geen twijfel over omtrent de puntenwaar het gevecht het
ernstigst moest zijn. Ofschoon men op meer dan tien kilometers van
den rechtervleugel onzer linie wasviel het gemakkelijk te begrijpen,
dat al de inspanning van den vijand naar die zijde gewend weid
om ons in- het dal terug te werpen en ons, met den weg naar
Briey, het laatste débouclié te ontnemen, waar langs wij nog Ver
dun en de Maas zouden hebben kunnen bereiken.
"Maar het schijnt, dat de vrees, van Metz afgesneden te worden
door eene omtrekkende bewegingbij den maarschalk een idee jixe
463
