473
e verwachtenmen sprak van een ruiterkorps van twintigduizend
nan. Door voorwaarts te rukken langs de twee zuidelijke wegen
die naar Verdun leiden, twee evenwijdige wegen en op korten afstand
ran elkander, had ik het voordeel het leger dichter bijeen te houden
in den vijand het hoofd te kunnen bieden, van welke zijde hij ook
opdaagde, doordien mijne vleugels altijd volkomen vereenigd bleven.
Wat er ook waars zij in deze verklaringde gebeurtenissen bewe
zen, hoezeer het te betreuren was, dat de maarschalk zoo slecht
ingelicht was en zoo weinig gedaan had om de waarheid te weten.
De vijand had het in snelheid op hem gewonnen en men moest
slag leveren. Dat is de dag van Rezonville; wij verliezen er meer
dan zestienduizend man bijzes generaals en acht honderd officieren.
Tegen dien prijs behielden wij onze stellingen en het werd ons
mooglijk onzen marsch op Verdun te volvoeren, onder voorwaarde
geene minuut te verliezenvan de verwarring van den vijand en
van zijne geringere getalsterkte (80,000 man Pu..) partij te trekken
en niet, in omstandigheden, ditmaal vrij wat bedenkelijker, de lang
zaamheid en de weifelingen te herhalen, die op het gevecht van
Borny gevolgd waren. Men weet, wat het geval was. Den vol
genden morgen twijfelen de Pruisen, die ons leger niet meer gewaar
worden, er niet aan, dat het op een der wegen naar Verdun op
marsch en gedurende den nacht een groot eind vooruit gekomen
is. Maar neenhet was teruggetrokken onder Metz. ITet had
geheel vrijwillig, de vrucht van twee bloedige overwinningen verloren.
Dit is eene te belangrijke gebeurtenis om niet in-extenso de redenen
aan te halen, die de maarschalk bijbrengt voor eene beslissing,
welke zoo uitnemend aan de wenschen van den vijand beantwoordde-
«De slag van Rezonville bracht het leger in de onmooglijkheid
den 17<len den terugtocht ouder goede taktische omstandigheden
voort te zetten.
"De Pruisen hadden, door zich in den vroegen ochtend van Mars-
Ia-Tour meester te maken, den zuidelijken weg naar \erdun afge
sneden dien wij verplicht zouden geweest zijn weder te veroveren
door een1 nieuwen slag tegen massa'sveel aanzienlijker dan den
16'1™ Augustus hetzelfde was het geval met den weg door Conflans>
zeer nabij den eersten. Bleef nog over de richting van Briey
Longuyonwaarvan ik hierboven de bezwaren heb doen uitkomen,
en welken ik in dat oogenblik niet zou hebben kunnen volgen
zonder in tegenwoordigheid van den vijand bewegingen te volvoeren,
die mij verplicht zouden hebben hem den rug toe te keeren.
