485 twee legers, die zij straks nog had, bleef haar nog slechts één over, het ininst talrijke en het minst degelijke, dat van Mac-Mahon. Zij bevond zich op hare beurt op gelijken tweesprong als waarop de maarschalk Bazaine eenige dagen vroeger gestaan had zij moest het leger van Mac-Mahon redden door een' vastberaden en goed geleiden aftocht, of wagen het te verliezen en met dat leger alles te verliezen door een'gevaarlijkenstouten coup de mai?i, in de hoop op eene groote overwinning, die de vereeniging van de twee legers zou bezorgen, eene vereeniging, verzuimd te Borny en te Rezon- ville. Toen het ontwerp in beraadslaging werd gebracht, stemden eenigeu der geraadpleegden er voor, het leger in Metz aan zijn lot over te laten, opdat men het leger van Chalons ongeschonden zoude behouden. Het is tastbaar, dat dit besluit, hoe smartelijk ook, het eenig militaire was, 't welk waarde had. Het was, letten wij hierop wel, de eenige geregelde strijdmacht, die overbleef, ongeveer hon derd duizend man, een aanzienlijk materieel, officieren, kaders, alles wat ontbrak, toen men zich aan de Loire in allerijl beijverde om zonder soldaten, zonder kanonnen, zonder geweren weder een leger te scheppen. Welke bedoelingen gaven het bevel in, naar Sedan op te rukken? Ik spoor ze niet op, ik spoor hier slechts de daden op, en deze daad is, na den misslag, die de Duitschers vergunde het Fransche leger voor Verdun af te snijden, de grootste militaire misslag van dezen oorlog. De tocht van den maarschalk Mac-Mahon was te gewaagd, dan dat de regeering niet alles in het werk zou stellen om er de gevaren van te verminderendat is, om aan den maarschalk eene afleiding te bezorgen aan de zijde van zijn' wapenbroeder, die in Metz opge sloten was. Kloeke mannen werden afgevaardigd om den maarschalk Bazaine den marsch van het leger van Chalons aan te kondigen. De regeering had de stellige overtuiging, dat eenige zijner zendelin gen Metz waren binnengeslopen en de dépêche ter hand hadden ge steld. Maar van den kant van Metz was het treffen van 26 Augustus slechts eene eenvoudige demonstratie; dat van 31 Augustus, of schoon ernstiger, liep op niets beslissends uit, en de maarschalk Bazaine was zijnen wapenbroeder in niets van nut. Hij ware ge rechtvaardigd geweest, zoo hij, eene uiterste poging wagende, een' grooten veldslag verloren had. Maar noch de ontmoeting van 26 Augustus, noch die van den Sisten waren een groote veldslag of eene uiterste poging. September is aangebrokenhet leger van Sedan is verwonnen en

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1872 | | pagina 492