608
rapporten over bijna alle punten, die met de krijgsverrichtingen in
verband stondenen het zijn de overzichten en uittreksels dezer
rapporten, die dag voor dag zijn journaal vormen, zcodat het voor
taan onmooglijk is de geschiedenis van dit gedenkwaardig beleg te
bestudeeren of te schrijven, zoo men dit boek niet onder de oogen
heeft. Yoeg er bij, dat het vergezeld gaat van een zeer merkwaar-
digen en zeer goed uitgevoerdeu atlas, die het verstaan van den
tekst bijzonder gemakkelijk maakt.
Het boek van den generaal Vinoy Campagne de 1S7071 enz.
zie boven) beveelt zich aan in andere opzichten. Zonder iemand te
willen verkleinen, is het niet ineer dan billijk te zeggen, dat de
generaal Vinoy tot de bekwaamste krijgers behoort, die aan de ver
dediging van de hoofdstad deel genomen hebben. Langdurige en
schitterende diensten in Afrika, in de Krim, in Italië, zouden ge
noeg geweest zijn om hem een rechtmatig gezag in het leger te
verzekeren, zelfs al had hij er het prestiye niet kunnen bijvoegen,
dat zijn gedrag in de jongste gebeurtenissen hem deed verdienen.
Uit het reserve-kader geroepen om het bevel over het 13cle korps
op zich te nemenwas hij naar Sedan gezondente laat om er te
vechten, en tijdig genoeg om er met al de zijnen het grootste ge
vaar te loopen; maar door de rustige vastberadenheid van zijn karakter
en zijne rijke ondervinding van de oorlogszaken, die hem vooral de
onscnatbare waarde van het gezond verstand schijnt geleerd te hebben,
had hij zich zeiven en zijne drie divisiën uit deze gevaarlijke stelling
gered, niet zonder moeielijkhedenmaar toch zonder ernstig letsel.
De geschiedenis van dezen terugtocht is niet het minst belangwekkende
noch het minst leerrijke gedeelte van zijn werk. Wat er overigens
van te zegge valle, de aankomst van het 13de korps te Parijs (den
9(len Sept. 1870) werd begroet als eene bekwame oorlogs-operatie en
als eene voor de verdediging gelukkige gebeurtenis. Immers, of
schoon de hoofdstad reeds vol was door een ontzettenden toevloed
van gewapende of te wapenen mannentelde zij toen onder hare
bezetting slechts een ongelooflijk zwak gedeelte geregelde troepen.
Men had er de matrozennog slechts voor een gedeelte aangekomen,
de garde van Parijs, de gendarmerie van de Seine, waarbij men
voegen kan eenige depots der regimenten van de garde en van de
linie-troepen, die later voorloopige regimenten moesten vormen, ver
scheidene brigades gendarmerie, genomen uit de departementen,
waar zij te huis behoordeneenige batterijen en compagnieën artil
lerie en eindelijk genie, afkomstig van de depots. Met de wakers
