656 pelijke verhandeling te leveren die voorzeker voor deskundigen van veel belang zoude zijn heb ik mij, bij het ter neder stellen dezer regelen een meer bescheiden doel voorgesteld, namelijk: om kort en duidelijk, en met ter zijde stelling van alles wat naar ge leerde theoriën zweemt, een overzicht te geven, van één der vele hulpmiddelen, die in den laatsten tijd bij de reproductie der kaarten onzer Oost-Indische bezittingen met zooveel succes zijn toegepast, ik bedoelde photograpkie. Het is u bekend, in welke categorien onze topographische kaarten kunnen worden gerangschikt; namenlijk in algemeene of residentie- kaarten waarop het bergterrein middels arceeriugen of tinten is voor gesteld, en in detailkaarten, waarop die terreinformatie door tranches is aangegeven. De eenvoudigste, of, beter gezegd, de meest primitieve reproduc tie méthode dier kaarten, is zeker die middels teekenaars, doch tevens is die wijze de meest kostbare en tijdroovende, en bovendien de minst vertrouwbare. Zoo vordert onder anderen de kopij van één blad, groot 0,65 meter, onzer detailkaarten, voorstellende zwaar bergterrein, ongeveei 2 maanden arbeids voor een goed iulandsch teekenaar, één blad ad 0,32o meter, der gewasschen en in 't zwart geteekende residentie kaarten, o a 4 maanden voor een sergeant of sergeant-majoor tee kenaar, en één dito blad, ad ztz 0,50 Meter, der gearceerde, en in kleuren bewerkte overzichtskaart, 18 a 24 maanden arbeids voor een zeer geefend topographisch teekeuaar en arceerder (militair op zichter of ambtenaar) zoodat één dier kopijeu den lande komt te staan, respectievelijk op 100,—, 350,— en 4 duizend gulden. Bovendien is men nimmer zeker, dat die geteekende kopij geheel overeenkomstig het origineel is. Aan eene belangrijke reproductie der kaarten langs dezen weg is dan ook wel niet te denkenenhad men nu ook al in Nederland over de middelen te beschikken, om, bij de topographische inrichting te sHage, middels chromo-lithographie (waarover later) de algemeene of residentiekaarten op uitstekend schoone en tevens weinig kost bare wijze te vermenigvuldigeneene goedkoope en spoedige repro ductie der detailkaarten bleef nog lang tot de vrome wenschen be- hooren, en het is dan ook daaraan toe te schrijven, dat, tot voor korten tijd, het algemeen belang zoo weinig werd gebaat met de resultaten der topographische détail-opname.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1872 | | pagina 663