665
De officier, belast met de leiding dezer werkzaamhedenwaarin hij
in Europa speciaal onderricht heeft genoten, was tot dus verre ver
stoken, van vele, der voor die reproductie-méthode vereischte, en
eerst thans uit Nederland aangebrachte benoodigdheden.
Yoorloopige proefnemingen met de in Indie voorhanden zijnde
middelen hebben echter reeds vrij bevredigende uitkomsten opge
leverd, en men koestert niet zonder grond de hoop, den lichtdruk
dienstbaar te kunnen maken aan de reproductie onzer gewasschen
overzichtskaarten.
Ik bepaal mij hier evenwel slechtseen en ander omtrent de
Abertypie aan te teekenen, omdat de ondervinding nog moet leeren,
in hoever die méthode inderdaad aan de daarvan gekoesterde ver
wachtingen beantwoordt; zijnde, in het bevestigend geval, vorenbedoeld
officier als 'tware de aangewezen en daartoe meest bevoegde persoon
om, betreffende deze reproductie-méthode, meer en vollediger inlich
tingen en mededeelingen te verschaffen.
Is dus de photographie bij al de hiervoren beschreven reproductie
methodes onmisbaar, ook aan de lithographische en chromo-litho-
graphische lcaarten-reproductie heeft men haar dienstbaar weten te
maken, tengevolge waarvan deze werkwijzen beduidend in nauw
keurigheid en goedkoopte hebben gewonnen.
Om toch eene topographische kaart lithographisch of chromo-litho-
graphisch te reproduceereumoet men beginnen, met de teekening
op steen te brengen.
Alhoewel nu de pantograaph veroorlooft, dit met voldoende nauw
keurigheid op elke verlangde schaal te verrigtenzoo is zulks echter
zeer tijdroovend en daardoor kostbaar.
Photographische décalque.
De photographie daarentegen, levert de teekening der kaart, met
wiskundige nauwgezetheid en zonder noemenswaardige kostenin
minder uren dan de pantograaph weken zoude behoeven.
Om die teekening te verkrijgenbehoeft men slechts een négatief
//en rebours" der kaart te vervaardigen, en dit cliché vast aan te
drukken met zijne collodion-zijde op een, vooraf middels salpeterzuur
zilveroxyd lichtgevoelig gemaakten, lithographischen steen.
Na exponeering aan het zonlicht wordt het verkregen beeld op
