668
ne'gatief—//en rebours" gebruik gemaakt, daar de afdruk er van
genomen op albumine papier, veroorlooftelk woord op zijne juiste
plaats met gewone drukletters aan te geven.
Men moet evenwel vooraf het papier met eene sterke en gelijke
laag stijfsel overdekken, opdat de inkt der letters zich volkomen
loslate bij den overdruk.
Men stempelt namelijk woord voor woord, middels een klein
stempelpersjedat in een doosje de noodige lettertypes ^oed bij
één houdt.
Het inzwarten geschiedt met eenigszins gewijzigde autograpischeinkt.
Na aldus alle woorden, die op de kaart moeten voorkomen, op die
wijze op het papier gestempeld en ingezwart te hebben, drukt men het
geheele blad af op een vierden steenwaarop vooraf met de pen die
gedeelten der omtrekken zijn aangegeven die zwart moeten blijven.
De afdruk geschiedt op de gewone wijze, en middels den drukrol.
Alhoewel dit procédé eenige oefening en veel geduld en oplettend
heid vereischt, is men er te 's Hage reeds in geslaagdhet met vertrou
wen te kunnen opdragen aan jeugdige leerlingen van 14 tot 16 jaar.
Noor de reproductie van het bergterrein wordt nog een' afzon
derlijken, dus vijfden steen, gevorderd, waarin de arceeringen op de
gewone wijze worden gegraveerd.
Thans terugkomende op het onderwerp dezer verhandeling, wenschte
ik ten slotte nog melding te maken, van een paar bijzondere toe
passingen der photographievoor de vervaardiging van zeer gemak
kelijk vervoerbare clichés, die, in verband met eene ontdekte, hoogst
eenvoudige reproductieméthode van ontwijfelbaar nut kunnen zijn.
voor een troep te veldedie niet van de noodige kaarten is voorzien
kunnen worden, en door vorenbedoelde hulpmiddelen nog in de
gelegenheid kan worden gesteld, zich op het terrein zelf, voor zoo ver
de behoefte zulks vordert, van de noodige kopijen der bestaande
of te vervaardigen kaarten of croquis te voorzien.
Afgetrokken collodionhuidjes.
Gelijk hiervoren reeds is vermeld, wordt het negatieve beeld op
de collodionhuid gevormd. Gewoonlijk nu llijft dat huidje op de
glasplaat, maar niets belet, het er geheel zuiver af te nemen, n. 1-
door het te overgieten met een doorschijnend mengsel van gélatine en
